سوغات عفاف و حجاب برای منتظران/ارتباط انتظار و حیاء

 به گزارش واحد خبری کانون شیفتگان حضرت قائم (عج) به نقل از شبستان ، «اصلا یکی از مباحثی که می تواند وابستگی میان حیا و عفاف و حجاب را ایجاد کند (مهدوی باوری ) است. ما انسان ها با اعتقادات مان زنده هستیم، اگر اعتقادات مان ضعیف شود از موضوع اخلاق فاصله می گیریم. اعتقاد به امام زمان(عج)، دوستی با حضرت، مستلزم رعایت اخلاق است و یکی از اخلاقیات و پوسته ظاهری دین حجاب است.»

این جملات بخشی از سخنان ابراهیم عبداللهی، دانش پژوه (ترم آخر دوره دکتری) مرکز تخصصی مهدویت قم است. او کارشناس تربیتی بوده و تاکنون مقالات متعددی را به رشته تحریر در آورده است. کتاب «مهدی باوری در کودکان» نیز از جمله آثار اوست که به تازگی روانه بازار نشر شده است.

در ادامه مشروح این گفت وگو با ابراهیم عبداللهی که به مناسبت ۲۱ تیرماه «روز عفاف و حجاب انجام شده» به حضورتان تقدیم می شود:

بیست و یکم تیرماه در تقویم رسمی کشور، «عفاف و حجاب» نامگذاری شده است ، از نظر حضرتعالی به عنوان پژوهشگر مهدوی، مساله حجاب در جامعه منتظر از چه جایگاه و نقشی برخوردار است؟

حجاب که یکی از معنای اصلی آن را مولفه پوشش در بر می گیرد، یک معنای اصلی و محوری به نام «حیا» دارد. اشتباهی که ما انجام می دهیم این است که ابتدا سراغ پوشش ظاهری می رویم در که اول باید سراغ معنای حیا برویم. حیا یعنی انسان حریم هایی را در برابر بزرگی که برای او احترام قایل است رعایت می کند. بنابراین محور بحث حجاب حیا است و حیا نیز جزو بازنگهداره هایی است که ما را از بسیا ری از اشتباهات و گناهانی که ممکن است مرتکب شویم، دور می کند.

در جامعه کنونی ما بحث حیا  با شبکه های مجازی که میلیاردها تومان خرج آن می شود بسیار مورد هدف قرار گرفته است. گاهی فیلم های کوتاه می سازند تا ذهن جوان مومن سایر کشورها را مورد هدف قرار دهند. این مسایلی عقبه ای صهیونیستی دارد و این در حالی است که بسیاری از متعصبان یهودی حتی اجازه حضور زنان در مجالس را نمی دهند ولی از سوی دیگر برای هدف قرار دادن حجاب و عفاف هر کاری می کنند و سنگ به پای جوانان و دختران ما که باید به سمت ظهور حرکت کنند، می زنند و برایشان وابستگی هایی ایجاد می کنند که نقطه مقابل حیا است.

از جمله وابستگی هایی که تبدیل به عادت شده است، کنترل کردن تمامی شبکه های مجازی اعم از تلگرام و اینستاگرام و ... حدود چند ساعت قبل از خواب شب است. این در حالی است شب بیشترین تاثیر را به لحاظ تربیتی دارد و اساسا ساعات پایانی شب انسان بیشتر متاثر می شود چون روحیه دفاعی ندارد و بیشتر تاثیر می پذیرد.

از سوی دیگر از جمله آسیب های فضای مجازی در جامعه که برای یک جامعه منتظر آفت است، عادی شدن صحبت میان زن و مرد در گروه های مختلف جازی است که این صحبت های خودمانی به تدریج دلبستگی ایجاد می کند در حالی که اگر حیا وجود داشت افراد هرگز سمت چنین مسایلی نمی رفتند.

توجه داشته باشیم که بحث حجاب و حیا، پوشش و عفیف بودن یکی از موارد تقویت کننده های بال پرواز به سوی حضرت مهدی(عج) است.

عفاف و حجاب آیا فقط مربوط به زنان است یا مردان جامعه منتظر هم باید ملتزم به این امر باشند؟

اگر ما آن نقطه محوری را در نظر بگیریم، حیا فقط اختصاص به بانوان ندارد، حیا در صحبت کردن، در راه رفتن، حیا در ابراز محبت به اقوام، باید حد و مرز داشته باشد و کسی نمی تواند بگوید که این حد و مرزها را رعایت نمی کنم و اتفاقی هم نمی افتد. لذا رعایت حیا برای زنان و مردان منتظر وظیفه است.

به نظرتان چه طور می توانیم حیا و عفاف را در زمان غیبت کبری که منتظران به فتنه های مختلف دست و پنجه نرم می کنند، نهادینه کنیم؟

نهادینه کردن یعنی درونی کردن، یعنی ریشه ای و پایه ای کردن یک امر. عفاف و حجاب باید از سن کودکی در درون کودک نهادینه شود چرا که بیشترین تاثیرپذیری در آن سن است. باید به حیطه های شخصیتی دختران توجه کنیم. اولین حیطه نیز حیطه شناختی است یعنی به لحاظ ذهن باید او را برای قبول حجاب و عفاف آماده کنیم.

الان کتاب قصه ها و اشعار خوبی داریم که می شود در قالب نمایشنامه آنها را عرضه کرد. هرچه که سن کودک بالا می رود و به ویژه به سن نوجوانی که از دوازده سالگی آغاز می شود تزدیک تر می شود باید بتوانیم استدلال های زیباتری را برایش ارایه کنیم.

اما مرحله دوم برای آشنایی و نهادینه کردن حجاب و عفاف در زمانه غیبت، حیطه عاطفی است. یعنی کودکان و نوجوانان ما حجاب را دوست داشته باشند. در اینجا قبل از اینکه بخواهم حیطه عاطفی را توضیح دهم، مقدمه ای را عنوان می کنم. قاعده مهم تربیتی آن است که سن زیر هفت سال، سن انجام دادن هایِ مستمر نیست بلکه سن دوست داشتن ها است، یعنی اینکه اگر بچه زیر هفت سالِ من، روسری سرش نمی کند، ایرادی ندارد، اگر گاهی نماز می خواند و گاهی نمی خواند یا توجهی نمی کند، ایرادی ندارد، ما باید مِهر نماز خواندن، مهر امام زمان(عج)، مهر داشتن چادر (یا) مقنعه را در قلب اش بکاریم. بعد از هفت سال سن است که تازه سن انجام دادن ها شروع می شود.

متاسفانه، برخی خانواده های مذهبی فکر می کنند سن زیر هفت سال، سن انجام دادن است و اصلا روی عاطفه فرزند کار نمی کنند.

چه راهکاری برای تقویت روحیه عاطفی از این ابعادی که شما اشاره داشتید پیشنهاد می کنید که از طریق آن بتوان کودک و نوجوانِ جامعه منتظر را به مساله حجاب و عفاف جذب و حیاء را در وجودش نهادینه کرد؟

«خودافشاییِ محبتی» یک راهکار است، یعنی مادر و پدر خانواده آن محبت درونی خود را نسبت به حیاء و حجاب به زبان بیاورند، مادری که از کار بیرون یا از خرید وارد منزل می شود وقتی می خواهد چادر خود را از سر بردارد آن را ببوسد یا اگر مقنعه و مانتو بر تن دارد آن را ببوسد و به کناری بگذارد. بدون اینکه مستقیماً کودک را خطاب قرار دهد، بگوید: خدایا شکرت که این چادر را به من دادی، یا بگوید: حضرت زهرا(س) این هدیه شماست و آن را دوست دارم.

اکنون برخی روان شناسان غربی می آیند و کتاب می نویسند با این عنوان که: دویست جمله ای که یک مرد می تواند به همسرش بگوید. آنها تا این اندازه حتی در این موارد پژوهش کرده و کتاب نوشته اند. ولی ما غافل مانده ایم در بسیاری از حوزه ها از جمله همین بحث عفاف و حجاب.

برای ملموس تر شدن بحث مثال دیگری را عنوان می کنم، فرض کنید بانویی از خرید بیرون از منزل بازگشته، از شدت عرق و گرما چادرش را پرت می کند و می گوید: وای از اینکه ما مجبوریم این پوشش داشته باشیم، طبیعتا چنین برخورد حیطه عاطفی کودک نسبت به حجاب را به چالش می کشد.

مرحله سوم حیطه رفتاری است، یعنی بیاییم و رفتارسازی کنیم. قبل از رفتار باید اراده داشته باشیم. به این معنا که اراده را در فرزند خود تقویت کنیم. وقتی اراده تقویت شود تبدیل به رفتار خواهد شد. مثلا به او بگوییم: تو که این چادر را بر سرت کردی مثل گل بودی، یا بگوییم چادرت مشکی بود، مقنعه ات هم مشکی بود ولی مثل ماه بودی.

بیان این جملات سبب می شود تا اراده بچه تقویت شود و رفتارش مانند مادر شود.

حفظ عفاف و حجاب برای جامعه منتظر و مهدوی،  آن هم در شرایطی که دشمن هجمه های مختلفی را علیه ما می کند، نیازمند چه راهبردهایی است؟

اساساً یکی از مباحثی که می تواند وابستگی میان حیا و عفاف و حجاب را ایجاد کند «مهدوی باوری» است. ما انسان ها با اعتقادات مان زنده هستیم، اگر اعتقادات مان ضعیف شود از موضوع اخلاق فاصله می گیریم. اعتقاد به امام زمان(عج)، دوستی با حضرت(عج)، مستلزم رعایت اخلاق است و یکی از جلوه های اخلاقیات حجاب است.

اگر اکنون از بسیاری از بانوان محبه سوال کنیم که آیا این حجاب به دلیل عادت است یا پشتوانه اعتقاد محکمی که داری قطعاً از اعتقاد خودشان صحبت می کنند. حال در این میان اگر آن شخص معتقد به فرزندش بگوید: امام زمان(عج) دوست دارد تو را این گونه ببیند، قطعا آثار عاطفی معنوی ویژه ای بر جای می گذارد.

بنابراین، کسانی که واقعا به امام زمان(عج) عشق داشته باشند وارد عرصه عمل به حجاب و عفاف می شوند.