قرآن پاسخ می دهد: آیا مادر می تواند کمتر از دوسال به فرزند شیر دهد؟

به گزارش واحد خبری کانون شیفتگان حضرت قائم (عج) به نقل از حوزه ، استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع تفسیر قطره ای به بیان آموزه های آیه 233 سوره بقره پرداخته است.

* آيه

وَالْوَ لِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلَدَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ لِمَنْ أَرَادَ أَنْ يُتِمَّ الْرَّضَاعَةَ وَعَلَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ لَاتُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلَّا وُسْعَهَا لَا تُضَآرَّ وَلِدَةٌ بِوَلَدِهَا وَلَا مَوْلُودٌ لَهُ بِوَلَدِهِ وَعَلَى الْوَارِثِ مِثْلُ ذَلِكَ فَإِنْ أَرَادَا فِصَالاً عَنْ تَرَاضٍ مِنْهُمَا وَ تَشَاوُرٍ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا وَإِنْ أَرَدْتُمْ أَنْ تَسْتَرْضِعُواْ أَوْلَادَكُمْ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِذَا سَلَّمْتُمْ مَا ءَاتَيْتُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَ اعْلَمُواْ أَنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ

* ترجمه

مادرانى كه مى‏خواهند دوران شیردهى را كامل سازند، دو سال تمام فرزندانشان را شیر دهند. و خوراك و پوشاك این مادران، به وجهى نیكو بر عهده (پدر و) صاحب فرزند است. هیچ كس جز به قدر توانش مكلف نمى ‏شود. هیچ مادرى به خاطر فرزندش و نیز هیچ پدرى به خاطر فرزندش نباید دچار ضرر شود. و (اگر پدر نباشد، هزینه خوراك و پوشاك مادر) بر عهده وارث اوست. و اگر پدر و مادر با توافق و مشورت یكدیگر بخواهند كودك را (زودتر از دو سال) از شیر بازگیرند، گناهى بر آنها نیست. و اگر (به جهت عدم توانایى یا عدم موافقت مادر) خواستید دایه ‏اى براى فرزندانتان بگیرید، گناهى بر شما نیست، به شرط اینكه آنچه را به وجهى پسندیده قرار گذاشته ‏اید بپردازید. و از خدا پروا داشته و بدانید خدا به آنچه انجام مى ‏دهید بیناست.

* نکته ها

در مورد پدر و مادر و فرزند، در این آیه كلمات «أب» و «اُمّ» نیامده، بلكه «والد» و «والده» آمده است. زیرا كلمات «أب» و«امّ» شامل عمو، معلّم و پدر زن مى‏ شود. همانگونه كه زنان پیامبر صلى الله علیه وآله امّهات مؤمنین هستند، نه والدات آنها.

چون آیات قبل مربوط به طلاق و جدایى زن و شوهر از یكدیگر بود، لازم است تكلیف كودكان و نوزادان نیز روشن شود، تا آنان فداى اختلافات پدر و مادر نشوند. توجّه به عواطف مادر، اهمیّت شیر مادر، مقدار نیاز طبیعى نوزاد به شیر و مدّت آن، در این آیه مطرح شده است.

* پيام ها

1- اسلام، دینى جامع است. حتّى براى تغذیه مناسب نوزاد با شیر مادر، برنامه دارد. «والوالدات یرضعن»

2- حتّى مادرِ طلاق داده شده، در شیر دادن نوزادش بر سایرین اولویّت دارد. «والوالدات یرضعن»

3- مدّت شیر دادن كامل دو سال است. «حولین كاملین»

4- باید حقوق مالى و مادّى مادر و دایه در برابر شیر دادن فرزند پرداخت شود.«وعلى المولود له رزقهن و كسوتهن... اذا سلّمتم ما آتیتم»

5 - مقدار خرجى باید بر اساس عرفِ شناخته شده و به قدر توانایى باشد. «بالمعروف لا تكلّف نفس الاّ وسعها»

6- تكلیف، براساس قدرت و به اندازه‏ ى توانایى انسان است. «لا تكلّف نفس الاّ وسعها»

7- فرزند نباید اسباب ضرر به والدین شود. «لا تضارّ والدة بولدها»

8- باید زندگى مادر در دوران شیردهى تأمین شود، هرچند پدر فرزند از دنیا رفته باشد. «وعلى الوارث مثل ذلك»

9- از شیر گرفتن كودك، نیاز به مشورت و توافق والدین دارد. «و ان ارادا فصالا عن تراض منهما و تشاور»

10- زن و شوهر درباره امور نوزاد باید مشورت كنند. «تشاور»

11- در شیر دادن، اوّل مادر بعد دایه. «والوالدات یرضعن... ان اردتم أن تسترضعوا اولادكم»