ماجرای جزیره ای که از ایران جدا شد/بحرین در سایه خزر

به گزارش واحد خبری کانون شیفتگان حضرت قائم (عج) به نقل از شبستان ، بحرین قسمتی از کشور ایران بود که بر اساس نوشته های تاریخی در دوره انحطاط قاجاریه، دولت انگلستان از ضعف دولت مرکزی استفاده کرد و به تدریج بر نفوذ خود در آن کشور افزود و بعدها مدعی شد که از زمان قرارداد 1820 دولت انگلستان شیخ بحرین را مستقل می شناخته است این در حالی بود که دولت ایران در سال 1957 بحرین را به عنوان استان چهاردهم ایران اعلام کرد و در 1958 نیز از شیخ سلمان بن احمد الخلیفه شیخ بحرین خواست که وفاداری خود را به دولت ایران نشان دهد.

اما 20 سال بعد سیاست دولت ایران نسبت به بحرین تغییر کرد و ایران حاضر شد از حاکمیت خود نسبت به بحرین صرف نظر کند. عللی که برای این امر ذکر می شد، متعدد بود. از نظر استراتژیک و سوق الجیشی بحرین در خلیج فارس از جایگاه بسیار ویژه ای برخوردار است. واقع شدن بحرین در مرز ساحلی عربستان و قطر در گذشته فرصت قابل ملاحظه ای را برای ایران به دنبال داشته است. هر چند از نظر حقوقی بین ایران و بحرین آبهای آزاد وجود دارد، اما قبل از جدایی بحرین حق استفاده از منابع بستر برای ایران تا نزدیکی سواحل عربستان و قطر ادامه پیدا می کرد.

تصور اینکه ایران در دو سوی یکی از مهمترین آبراه های جهان دارای ساحل باشد می تواند تا حدی نشان دهد که بحرین از حیث سیاسی و نظامی چه اهمیتی در تفوق بر کشورهای عربی منطقه وحتی تاثیرگذاری بر معادلات بین المللی برای ایران داشته است. اگر بحرین در حاکمیت ایران باقی می ماند، با توجه به افزایش گستره آب های سرزمینی، رگ حیاتی نفت دنیا تا حد زیادی در تسلط ایران قرار می گرفت.

به هر ترتیب این کشور از خاک ایران جدا شد و نکته جالب این بود که محمدرضا پهلوی علاوه بر آنکه دست از ادعای مالکیت بحرین برداشت، توجیهاتی نیز برای کم‌کاری در بازپس‌گیری حاکمیت بحرین مطرح می‌کرد. شاه برای توجیه این عقب‌نشینی سیاسی بزرگ و نابخشودنی خود، در ۲ آبان ۱۳۴۷ موافقت‌نامه‌ای با دولت عربستان امضا کرد و پس از آن بود که شاه در یک مصاحبه مطبوعاتی در "دهلی نو" در ۱۴ دی ۱۳۴۷ گفت: "اگر مردم بحرین خواهان پیوستن به کشورم نباشند، ایران از ادعاهای سرزمینی‌اش نسبت به این جزیره خلیج فارس دست خواهد کشید و خواست ساکنان آنجا را مشروط بر آنکه مورد شناسایی بین‌المللی قرار گیرد، می‌پذیرد."

جداسازی بحرین از ایران بدون جنجال رسانه ای انجام شد چرا که عواید این امر به جیب استعمار پیر و بلندگوهای رسانه ای آن سرازیر می شد و حال بعد از 47 سال از این رخداد هیاهوی رسانه های خارجی و شبکه هایی چون بی بی سی درباره سهم ایران از دریای خزر و واگذاری سهم ایران به روسیه در آستانه سالروز جدایی بحرین از ایران جای تامل فراوان دارد چرا رسانه هایی که خود را مدافع حقوق مردم ایران می دانند و در حال حاضر حکم دایه مهربان تر از مادر را بازی می کنند درخصوص نحوه جدایی بحرین از ایران در طول این چند سال هیچ نگفتند.

باید گفت این یک بازی خطرناک رسانه ای در راستای اهدافی چون تشویش اذهان عمومی و خدشه به وحدت ملی است چرا که بارها و بارها از سوی مسئولان نبود توافق نسبت به تقسیم پنجاه درصدی دریای خزر اعلام شده است. حمید بعیدی نژاد، سفیر ایران در لندن در صفحه ایستاگرام خود نوشت: "در اسناد حقوقی مصوب بین ایران و شوروی سابق اصلا توافقی نسبت به تقسیم پنجاه درصدی دریای خزر به عمل نیامده است. آیا نباید فکر کرد چرا در دستگاه حکومت ایران از دولت و وزارت خارجه و غیره در این بیست و دو سال که انواع دولت‌ها و نمایندگان با سیاستهای مختلف خارجی هم در مسند مسئولیت بوده‌اند یک نفر در دولت و مجلس و یا دیگر نهادهای مسئول فکرش به اینجا نرسید که برویم و درخواست مالکیت پنجاه درصدی کنیم؟ آیا ادعای یک خارجی در این موضوع مصداق کاسه داغتر از آش نیست؟ جز این نیست که در مباحث حساس و مهم نباید فقط به شنیده‌ها و ادعاهای یک فرد اکتفا نمود و تابع احساسات شد بلکه باید قدری به موضوعات دقیق‌تر فکر کرد. ضمنا باید مواظب پوست خربزه‌ها هم بود."

در آخرین واکنش در این زمینه نیز شهریار حیدری، مدیر کل امور مرزی وزارت کشور در خصوص شایعات مطرح شده در فضای مجازی مبنی بر واگذاری بخش عمده‌ای از سهم ایران از دریای خزر به کشورهای همسایه در روزهای گذشته گفت: "شایعات فضای مجازی در این باره واقعیت ندارد. در اجلاس کنوانسیون خزر که با حضور روسای جمهوری کشورهای حاشیه خزر برگزار شد، توفیقات بسیاری عاید کشور شد. بعد از سال‌ها سرنوشت دریاچه خزر مشخص شد و گام نخست برای اقدامات بعدی در این زمینه به خوبی برداشته شد. باید سرنوشت دریاچه‌ای با این عظمت و حوزه‌های مختلف سرزمینی، بستر، زیربستر و منطقه نظارت تعیین می‌شد و اگر موضوعات مورد توافق در این کنوانسیون امضاء‌ نمی‌شد، قاعدتا مسائل بعدی هیچ‌گاه روشن نمی‌شد. آنچه که واقعیت دارد این است که کشورهای حاشیه خزر به توافق بسیار خوبی دست یافتند و با قاطعیت می‌گویم که امضای این کنوانسیون توفیق بسیار خوبی برای نظام جمهوری اسلامی ایران به همراه داشته است."