تکذیب آیات الهیه، اثر تداوم بر گناه است / معدهٔ نفس هرگز سیر نخواهد شد

 به گزارش واحد خبری کانون شیفتگان حضرت قائم (عج) به نقل از حوزه ، استاد حسین انصاریان، در حسینیهٔ هدایت، اظهار داشت: مسئلهٔ محبوبان پروردگار و آنهایی که خداوند مهربان با عشق بی نهایتش، عاشق آنهاست و اینکه چه چیزی سبب می شود انسانی محبوب خدا می شود، پروندهٔ عظیمی است! یک دریاست و داستان بسیار مفصّلی است. امیرالمؤمنین(ع) در نهج البلاغه می فرماید: «ان من احب عباد الله الیه عبداً اعانه اللهُ علی نفسه» محبوب ترین عبد در پیشگاه پروردگار کسی است که خداوند او را بر ضد تمام خواسته های نامشروع خودش کمک کرده است.

 نفس انسان، انسان را به زشتی دعوت می کند و فرمان می دهد

وی ادامه داد: تمام آلودگی های مردم تاریخ و نودوچند درصد مردم این پنچ قاره در این روزگار، محصول حکومت نفس امّارهٔ مردم بر مردم هستند. قرآن مجید می فرماید: «إِنَّ اَلنَّفْسَ لَأَمّٰارَةٌ بِالسُّوءِ» (سورهٔ یوسف، آیهٔ 53). نفس انسان، انسان را به زشتی دعوت می کند و فرمان می دهد؛ البته هرکسی که گرفتار هوای نفسش در این دنیاست، باید یقین داشته باشد که این نفس محال است از دریا گناه سیر شود.

 معدهٔ نفس هرگز سیر نخواهد شد!

استاد اخلاق حوزه های علمیه گفت: یکی از حکمای الهی نوشته بودند: معدهٔ هوای نفس یا به عبارتی، مجموعهٔ خواسته های نامشروع به وسیلهٔ چشم(دیدنی ها)، شنیدنی ها، لمس کردنی ها و ارتباطات، شعله ور می شود و انسان را سرِ چهارراه خواستن های بی محاسبه، نامعقول و نامشروع قرار می دهد که این خواسته ها هم اصلاً قید و شرطی ندارد یعنی به هیچ چیز محدود نیست. او از درون به انسان می گوید که پول می خواهم؛ این هوا، یا این نفس، یا این نفس امّاره، یا تعبیرهای دیگری که از این حالت منفیِ باطنی ایجاد شده است که می گوید مال می خواهم. هیچ وقت در تاریخ نیامده است این مال خواهی را به این مقیّد کند که وقتی دست درازی می کنی؛ مال یتیم، رشوه، اختلاس، دزدی یا تقلب در جنس نباشد، فقط می گوید می خواهم. حالا ایشان نوشته بود: اگر این مجموعهٔ می خواهم ها پاسخ داده شود؛ معدهٔ نفس سیر نمی شود! چون اگر سیرشدنی بود، گنهکار دوهزار گناه می کرد و می گفت دیگر استفراغم می گیرد و بالا می آورم؛ یا میلیاردها تومان می دزدید و می گفت بس است، دیگر بالا می آورم! اما خیلی راحت هضم و قبول می کند.

وی اظهار کرد: همچنین ایشان نوشته بود: ظرفیت این معده با جهنم یکی است و بعد دلیل آورده که به کتاب خدا -قرآن- مراجعه کنید؛ ما از تعداد دوزخیان عالم خبر نداریم و فقط می دانیم که کتاب خدا می فرماید: «وَ لَقَدْ ذَرَأْنٰا لِجَهَنَّمَ کثِیراً مِنَ اَلْجِنِّ وَ الْإِنْسِ»(سورهٔ أعراف، آیهٔ 179)؛ ولی این کثیراً را دربارهٔ بهشتی ها نمی گوید و فقط می گوید: «إِنَّ اَلَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا اَلصّٰالِحٰاتِ لَهُمْ جَنّٰاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا اَلْأَنْهٰارُ» (سورهٔ بروج، آیهٔ 11).

 مشخص نیست که جهنم چقدر گنجایش دارد

استاد انصاریان در مورد گنجایش جهنم و بهشت گفت: بنا به روایات و مخصوصاً روایات امیرالمؤمنین(ع)، دوزخ هفت طبقه است که اسم هایشان هم بیان شده؛ «سَقَر»، «هاویه» و با نام های دیگر. امیرالمؤمنین(ع) طرح جهنم را این طور بیان کرده اند که این طبقات روی یکدیگر و غیر از بهشت است. حضرت می فرمایند: هشت بخش بهشت در یک سطح گسترده به گستردگی تمام آسمان ها و زمین است: «وَ سٰارِعُوا إِلیٰ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکمْ وَ جَنَّةٍ عرض ها اَلسَّمٰاوٰاتُ وَ اَلْأَرْضُ» (سورهٔ آل عمران، آیهٔ 133). حال اینکه جهنم چقدر گنجایش دارد، نمی دانیم! آدم(ع) و حوا زنده بودند که دوزخی شدن این جنس دوپا شروع شد.

وی به اوّلین جنس از آدمیان که دوزخی شد، اشاره و خاطرنشان کرد: اولین دوزخ از میان انسان ها، قابیل بود و از جنس غیر ما هم ابلیس بود؛ ولی آدمیان مورد بحث ماست و ما تعداد جن دوزخی را هم نمی دانیم که چقدر است، چون در سوره های مختلف قرآن است که جن کافر هم جهنمی است و عذاب را می چشد: «وَ لَقَدْ ذَرَأْنٰا لِجَهَنَّمَ کثِیراً مِنَ اَلْجِنِّ وَ الْإِنْسِ». حالا شما فکر کنید که چه تعداد انسان و جن در این هفت طبقه ریخته می شود، هیچ کس عددش را نمی داند.

 جهنم گوشِ شنیدن دارد!

مبلغ عرصه بین الملل افزود: قرآن مجید می فرماید: «وَ إِنَّ اَلدّٰارَ اَلْآخِرَةَ لَهِی اَلْحَیوٰانُ»(سورهٔ عنکبوت، آیهٔ 64)، همه چیز در آخرت زنده است، یعنی جهنم هم مکان زنده ای است که شعور دارد، عصبانی و غضبناک و خشمگین می شود. جهنم گوشِ شنیدن دارد، پروردگار با آن حرف می زند و بعد از اینکه جن و انسی که عددش نامعلوم است، داخل جهنم ریخت، به جهنم خطاب می کند: «هَلِ اِمْتَلَأْتِ» (سورهٔ ق، آیهٔ 30)، سیر شدی؟ برای تو بس است؟ پاسخ دوزخ این است: «وَ تَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِیدٍ»، دیگر جن و انس نداری که داخل من بریزی؟ هنوز کم است.

 معدهٔ نفس، بخش دنیایی از جهنمِ آخرتی است

نویسنده کتاب ارزشمند «توبه آغوش رحمت» معدهٔ نفس را نشانی از دوزخ آخرت دانست و اظهار کرد: معدهٔ نفس بخش دنیایی از جهنمِ آخرتی است؛ یعنی یک نشانی از دوزخ آخرت دارد که هرچه داخلش گناه می ریزند، سیر نمی شود؛ اگر سیر می شد که گنهکاران حرفه ای از گناه سیر می شدند، توبه می کردند و تمام می شد. یزید 32 ساله بود که از بین رفت و بیشتر عمر نکرد. سال اوّل حادثهٔ کربلا را ایجاد کرد که حادثهٔ کمی نبود و خیلی سنگین بود! در زیارت عاشورا هم می خوانید که این حادثه بر آسمان ها و زمین سنگین بود؛ یعنی گناه، گناهی بود که سنگین تر از آسمان ها و زمین بود. سال دوم یک دستور حمله به مدینه داد. سال سوم دستور داد که ارتشش به مکه بروند و کل مسجدالحرام و بیت الله را به آتش بکشند و تخریب کنند، اثری از مشاهد مشرفه باقی نگذارند که عمرش کفاف نداد.

وی گفت: این نفس است، سیر نمی شود و اگر جلوی آن را نگیریم، اگر این معده را ضعیف و ناتوانش نکنیم، اگر هر ده باری که می گوید می خواهم، نُه بار به او بگوییم لقمه ندارم که به تو بدهم؛ وقتی به آن کسی که گرسنه است، لقمه ندهند، نیروی او کم می شود، پس ضعیف می شود و در نهایت می میرد؛ یعنی نفس اماره جای خودش را به نفس مطمئنه می دهد و دیگر در وجود ما وجود خارجی نخواهد داشت. نفس مطمئنه جای خودش را به نفس راضیه می دهد، نفس راضیه جای خودش را به نفس مطمئنه می دهد، نفس مطمئنه جای خودش را به نفس کشفی می دهد، بعد به نفس شهودی می دهد و این مرحلهٔ آخر است که چشم آدم باز می شود و ملکوت آسمان ها و زمین را می بیند. پروردگار در قرآن سؤال هم می کند: «أَ وَ لَمْ ینْظُرُوا فِی مَلَکوتِ اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ اَلْأَرْضِ» (سورهٔ اعراف، آیهٔ 185)، شما بنا ندارید که چشمتان باز شود و ملکوت آسمان ها و زمین را ببینید. منظور از ملکوت، این است که توحید تام را مشاهده کنید.

 ویژگی محبوب ترین بنده نزد پروردگار

استاد انصاریان به ویژگی محبوب ترین بنده نزد پروردگار اشاره و خاطرنشان کرد: «ان من احب عباد الله الیه عبداً اعانه الله علی نفسه» محبوب ترین بنده نزد پروردگار بنده ای است که خداوند او را بر ضد چنین معدهٔ بی قیدوشرط خواهان کمک بدهد که گرسنگی، این معده را نابود کند، خواسته های این معده را خاموش و این معده را کوچک کند. مردم برای اینکه شکمشان کوچک شود، معده شان را عمل می کنند؛ اما کمتر مردم دنیا در مقام عملِ این معدهٔ نفس اماره هستند و مدام او را کمک می دهند. رسول خدا(ص) می فرماید: «اعدا عدوک نفسک آلتی بین جنبک» دشمن ترین دشمنانت آن حالت و نفسی است که بین دو پهلویت است؛ یعنی شکم و شهوت که اگر آن را ول کنی، سیری ندارد و کارش تمام شدنی نیست و باید جلوی آن را از اوّل گرفت. پدرها و مادرها، معلم ها و استادها باید با نرم ترین زبان و با بیان ضررها، موارد ضرر و نکات زندگی اولیای الهی، معدهٔ نفس اماره را از اول کوچک کنند؛ و الّا اگر این معده آزاد باشد، مرتب می خورد و چاق تر می شود، مرتب به آن داده می شود و باز ناله می کند که می خواهم.

وی با بیان اینکه پروردگار به محبوب ترین بندگانش بر ضد نفس امّاره کمک می کند، گفت: امیرالمؤمنین(ع) در نهج البلاغه به ویژگی های محبوبان خداوند اشاره می کنند و می فرمایند: «ان من احب عباد الله الیه عبداً اعانه الله علی نفسه» محبوب ترین عبد در پیشگاه پروردگار، آن بنده ای است که خدا او را بر ضد نفس امّاره اش کمک دهد. پس از آن، این عبد کمک شده وارد چهل منزل عرفانی، الهی، عبادی و خلوص می شود.

 تکذیب آیات الهیه، اثر تداوم بر گناه است

محقق، مفسر، مترجم و پژوهشگر علوم و معارف قرآنی دو نکتهٔ مهم در خصوص گناه را عنوان و ادامه داد: تکذیب آیات الهیه، اثر تداوم بر گناه است؛ به عبارت دیگر تداوم گناه، کثرت گناه و پی درپی شدن گناه، کار انسان را به جایی می رساند که آیات الهیه را تکذیب می کند و توحید، نبوت، امامت و حلال و حرام الهی را انکار می کند و لخت می شود! به تعبیری چنین انسانی سطل زبالهٔ شیطان می شود که شیطان هر کثافت کاری دارد، داخل این سطل می ریزد. حال آدم در فردای قیامت، این سطل وجود پر از آلودگی را می خواهد به چه کسی بقبولاند؟ هیچ کس!

وی گفت: بازار قیامت طبق قرآن مجید، یک خریدار عاشق دارد که آن هم پروردگار است؛ یک فروشندهٔ عاشق دارد که آن هم شما مردم مؤمن هستید و این معاملهٔ خریدوفروش یک قیمت و ثمن دارد که آن هم جنّت است، خداوند در سوره توبه می فرماید: «إِنَّ اَللّٰهَ اِشْتَریٰ مِنَ اَلْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ»(سورهٔ توبه، آیهٔ 111)، من خریدارم از کسانی که من و قیامتم را باور دارند، «إِنَّ اَللّٰهَ اِشْتَریٰ مِنَ اَلْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ» وجودشان را می خرم، یعنی با همهٔ آثار وجودی شان که در این انفس، هم اعتقادات سالم موج می زند و هم عمل صالح.

 گناه قلب انسان را چرک می کند

استاد انصاریان در پایان گفت: گناه قلب، انسان را چرک می کند. قلب چرک، آن هم چرک معنوی، جای خدا، انبیا و اهل بیت(ع) نیست.