مقام و منزلت حضرت فاطمه (س) در منابع اهل سنت

به گزارش واحد خبری کانون شیفتگان حضرت قائم (عج) ، حجت الاسلام و المسلمین محمدمحسن طبسی با اشاره به سیر فضائل نگاری در مورد حضرت فاطمه زهرا (س) توسط برادران اهل سنت گفت: به لحاظ تاریخی تقریباً تا قرن سوم هجری قمری شخصیت حضرت به نوعی بایکوت شده بود و این وضعیت به دلیل شرایط دشوار جامعه اسلام و تفرقه‌هایی که میان گروه‌های مختلف ایجاد شده بود شکل گرفت، حتی اسم مبارک حضرت را به راحتی بر زبان نمی‌آوردند چه رسد به اینکه بخواهند فضیلتی در مورد ایشان بگویند، بنابراین تا این دوران فضائل صدیقه طاهره (س) آنچنان که باید و شاید در منابع اهل سنت مطرح نشد.

عضو هیأت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی گفت: از قرن چهارم هجری به بعد اگر نامی از حضرت زهرا (س) برده می‌شود به عنوان دختر نبی مکرم اسلام است نه در این قالب که آن حضرت خودشان چه جایگاه رفیعی به لحاظ فضائل داشتند، این ماجرا کم لطفی تاریخی بود که ناشی از التقاط میان مسلمانان ایجاد شد. از سوی دیگر وقتی برخی کتب را مطالعه می‌کنیم مشاهده می‌کنیم که بعضاً اگر جامعه برادران اهل سنت هم بنا بر دفاع از حضرت زهرا (س) یا بیان آشکار فضائل ایشان را داشتند، از سوی نواصب مورد اتهام واقع می‌شدند و همچنین برای تبرئه کردن خود از از این اتهام حداقلِ فضائل حضرت را بیان می‌کردند؛ اگر بخواهم مثالی در این مورد مطرح کنم به کتاب «صحیح بخاری» اشاره خواهم داشت. نویسنده این اثر که خود از محدثین قرن سوم است به برخی فضائل حضرت فاطمه (س) اشاره می‌کند.

حجت الاسلام و المسلمین طبسی تصریح کرد: این روال اما در قرن چهارم و پنجم هجری شکل متفاوتی به خود می‌گیرد، شرایط به گونه‌ای پیش می‌رود که اهل سنت امکان نگارش نظرات خود را دارند، لذا شروع به فضائل نگاری از حضرت فاطمه (س) را در این دوره شاهد هستیم، این فضا به دلیل حاکمیت فاطمیان در مصر و همچنین دولت ادریسیان است که در آفریقای عربی حکومت داشتند.

اگر اهل سنت فضائل حضرت زهرا (س) را بیان می‌کردند متهم می‌شدند در نتیجه راه میانه را انتخاب کرده و یک سری فضائل را به صورت خنثی مطرح کردند.

وی افزود: این دو دولت نقش مهمی در انتشار و معرفی فضائل دخت نبی مکرم اسلام داشتند، البته در دوران آل بویه، ایلخانیان و صفویه نیز که از دولت‌های شیعی بودند این مساله وجود داشت.

این استاد حوزه در بخش دیگری از مباحث خود با بیان اینکه حضرت فاطمه (س) در دوره حیات خود به گونه‌ای عمل کرد که برای بسیاری قابل هضم نبود، افزود: آن حضرت جلوی ابوبکر خلیفه اول ایستاد، از سوی دیگر مخالفان ابوبکر در منزل حضرت تحصن کردند، ماجرای ایراد خطبه فدکیه و موارد متعددی که در این خطبه مطرح شد و اساساً تمامی این موارد سبب شد تا در دوره‌های مختلف به نوعی سیره نگاری درباره حضرت زهرا (س) به حداقل برسد.

عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهشی ولاء صدیقه کبری قم گفت: بنابراین اگر اهل سنت فضائل حضرت زهرا (س) را بیان می‌کردند متهم می‌شدند در نتیجه راه میانه را انتخاب کرده و یک سری فضائل را به صورت خنثی مطرح کردند.

حجت الاسلام و المسلمین طبسی در ادامه به خطبه فدکیه اشاره کرد و گفت: این خطبه زوایای متعددی دارد، صرفاً بحث سر یک محدوده جغرافیایی نبوده است چه اینکه در دوران خلفای عباسی و سایرین بارها در مورد برگرداندن فدک بحث شد برای مثال معصوم (ع) در پاسخ هارون نسبت به این مساله فرمود: حد و مرز فدک از شرق تا غرب است، هارون محاسبه کرد و دید اگر بخواهم چنین کند تمام حوزه حکومتی اش از دست می‌رود، اما امام (ع) با این سخن در واقع کُد می‌دهد که فدک باغ و باغچه نیست بلکه مساله خلافت و امامت است. چرا کسانی که صلاحیت نداشتند وارد این عرصه شدند؟ فدک حق کسی بود که جانشین رسول خدا (ص) بود.

وی ادامه داد: مساله فدک مساله حق و باطل است، اینکه انسان در برابر کسی که حق اش را غصب کرده سکوت نکند. رویکرد حضرت زهرا (س) در این ماجرا برای امروز یک درس است. پیام اصلی خطبه فدکیه همین آزادگی و عدالت خواهی است. امروز وظیفه ما این است که رفتار حضرت زهرا (س) را مورد مطالعه دقیق قرار دهیم.