ویژگی انسان عاقل چیست!؟ / چرا در روایات عقل هم‌تراز با ایمان آمده است

 به گزارش واحد خبری کانون شیفتگان حضرت قائم (عج) به نقل از حوزه ، حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید محمد نبی موسوی فرد، نماینده ولی‌فقیه در خوزستان، در پنجمین جلسه از سلسله مباحث «شرح کوتاه کلمات نهج‌البلاغه» با اشاره به حکمت چهلم و عبارت «لِسَانُ الْعَاقِلِ وَرَاءَ قَلْبِهِ، وَ قَلْبُ الْأَحْمَقِ وَرَاءَ لِسَانِهِ» پیرامون انسان‌هایی که سخن سنجیده و یا نسنجیده بر زبان جاری می‌کنند، اظهار داشت: امیرالمؤمنین(ع) در این حکمت می‌فرماید؛ «انسان عاقل در ابتدا می‌اندیشد، تعمق می‌کند و کلام خودش را از فیلتر قلب عبور می‌دهد وقتی خوب تأمل کرد بعد آن را بر زبان جاری می‌کند».

وی افزود: خیلی مهم است که انسان قبل از اینکه کلامی بر زبان جاری کند، ابتدا تعقل و تعمق کند؛ چراکه انسان عاقل اول فکر می‌کند بعد حرفش را بر زبان جاری می‌کند.

حجت‌الاسلام و المسلمین موسوی فرد، در ادامه به بخشی از حکمت ۱۷۶ نهج‌البلاغه مبنی بر «إِنَّ لِسَانَ الْمُؤْمِنِ مِنْ وَرَاءِ قَلْبِهِ وَ إِنَّ قَلْبَ الْمُنَافِقِ مِنْ وَرَاءِ لِسَانِهِ، لِأَنَّ الْمُؤْمِنَ إِذَا أَرَادَ أَنْ یَتَکَلَّمَ بِکَلَامٍ تَدَبَّرَهُ فِی نَفْسِهِ، فَإِنْ کَانَ خَیْراً أَبْدَاهُ وَ إِنْ کَانَ شَرّاً وَارَاهُ؛ وَ إِنَّ الْمُنَافِقَ یَتَکَلَّمُ بِمَا أَتَی عَلَی لِسَانِهِ» اشاره کرد و گفت: زبان مؤمن در پس قلب اوست ولی قلب منافق در پس زبان اوست؛ چراکه انسان مؤمن در ابتدا کلامش را از قلب خود عبور می‌دهد و تأمل و تعمق می‌کند اگر خوب بود آن را بر زبان جاری می‌کند ولی اگر بد بود آن را پنهان می‌کند. ولی در مقابل انسان منافق اول حرف می‌زند بعد فکر می‌کند که چه گفته‌ام...!

حجت‌الاسلام‌والمسلمین موسوی فرد، اضافه کرد: امیرالمؤمنین(ع) در حکمت چهلم نهج‌البلاغه انسان عاقل را در مقابل احمق قرار می‌دهد و در حکمت ۱۷۶ استان مؤمن را در مقابل منافق قرار می‌دهد و این به ما می‌فهماند تفاوتی فی‌مابین انسان عاقل و مؤمن نیست بلکه آن‌ها مساوی هستند.

نماینده ولی‌فقیه در خوزستان در پایان گفت: در روایت دیگری از امام حسن عسکری(ع) چنین آمده که حضرت می‌فرماید: «قَلْبُ الاْحْمَقِ فی فَمِهِ، وَفَمُ الْحَکیمِ فی قَلْبِهِ» یعنی افراد احمق اوّل حرف می‌زنند و سپس در جهت سود و زیان آن فکر می‌کنند، برخلاف عاقل که بدون فکر سخن نمی‌گوید.