حدیث| سرپرستی کودکان در عالم برزخ بر عهده کیست

به گزارش واحد خبری کانون شیفتگان حضرت قائم (عج) ، نشئۀ دنیا، عرصه‌ای ناپایدار است که خداوند آن را میدانی برای تاختن و کاشتن و ساختن قرار داده است؛ تاختن در عرصۀ عبودیت و همسو شدن با برنامۀ خدا و کاشتنِ اعمال صالح و حسنه و ساختن و آبادسازی برزخ و قیامت با همان اعمال نیکو. سپس خداوند در دنیا برای هر امری، اجل و پایانی قرار داد؛ و اجل انسان‌ها را با مرگ و جداشدن جان از تن وی رقم زد و فرمود «کُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ ثُمَّ إِلَیْنا تُرْجَعُونَ؛ هر فردی طعم موت را می‌چشد، سپس بسوی ما بازگردانده می‌شوید». (عنکبوت57) و از باب سنجش و آزمون انسان‌ها نیز اینگونه فرمود «کُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ نَبْلُوکُمْ بِالشَّرِّ وَ الْخَیْرِ فِتْنَةً وَ إِلَیْنا تُرْجَعُون‏؛ هر نفسی طعم موت را می‌چشد و ما شما را از باب فتنه و آزمون، به شر و خیر مبتلا می‌کنیم و (در نهایت) بسوی ما بازگردانده می‌شوید».

پس مرگ، حق است و گریزی از آن نیست؛ اما خداوند بر اساس حکمت خویش گاهی به افراد طول عمر می‌دهد و گاهی ممکن است فرد را در همان طفولیت به مرگ مبتلا کند. اما در این راستا از سؤالات رایجی که ذهن مردم را به خود درگیر می‌کند، وضعیت آن دسته از اطفالی است که در همان دوران کودکی فوت می‌کنند و وارد عالم برزخ می‌شوند. امام صادق (ع) در این باره به نکات شگفت‌آوری اشاره می‌کنند.

ابوبصیر می‌گوید امام صادق (ع) فرمود إِذَا مَاتَ طِفْلٌ مِنْ أَطْفَالِ‏ الْمُؤْمِنِینَ نَادَى مُنَادٍ فِی مَلَکُوتِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ أَلَا إِنَّ فُلَانَ بْنَ فُلَانٍ قَدْ مَاتَ فَإِنْ کَانَ مَاتَ وَالِدَاهُ أَوْ أَحَدُهُمَا أَوْ بَعْضُ أَهْلِ بَیْتِهِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ دُفِعَ إِلَیْهِ یَغْذُوهُ وَ إِلَّا دُفِعَ إِلَى فَاطِمَةَ ع تَغْذُوهُ حَتَّى یَقْدَمَ أَبَوَاهُ أَوْ أَحَدُهُمَا أَوْ بَعْضُ أَهْلِ بَیْتِهِ فَتَدْفَعُهُ إِلَیْهِ. یعنی «هنگامی که کودکى از مؤمنان بمیرد، نداکننده‌‏اى در ملکوت آسمانها و زمین فریاد کند که فرزند فلانی جان سپرد؛ پس اگر پیش از وى پدر و مادر یا یکى از این دو یا دیگرى از خویشان مؤمن او از دنیا رفته باشد، آن طفل را به او بسپارند و اگر کسى را در آن دنیا نداشته باشد، سرپرستى او را به فاطمه زهرا (س) واگذارند و تحت نظر او پرورش یابد تا پدر و مادر یا یکى از ایشان یا بعض دیگر از خویشاوندانش باو ملحق شود و آنگاه به او بسپارند».

طبق این روایت، اگر والدین طفل از دنیا نرفته باشند، سرپرستی کودک بر عهدۀ مادر مهربان امت، یعنی فاطمه زهرا (س) است و این خود توفیقی بسیار عظیم برای آن کودک خواهد بود؛ مضاف بر اینکه تغذیۀ معنوی آن طفل را نیز آن بانوی بزرگوار بر عهده دارند. این مسئله به تنهایی مایۀ تسکین آن دسته از خانواده‌های مؤمنی خواهد بود که داغ فرزند بر دل دارند.

اما آن حضرت در روایتی دیگر به وجه دیگری از این ماجرا اشاره دارند. امام فرمود: إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى کَفَّلَ إِبْرَاهِیمَ وَ سَارَةَ أَطْفَالَ الْمُؤْمِنِینَ یَغْذُوَانِهِمْ بِشَجَرَةٍ فِی الْجَنَّةِ لَهَا أَخْلَافٌ کأَخْلَافِ الْبَقَرِ فِی قَصْرٍ مِنْ دُرَّةٍ فَإِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ أُلْبِسُوا وَ طُیِّبُوا وَ أُهْدُوا إِلَى آبَائِهِمْ فَهُمْ مُلُوکٌ فِی الْجَنَّةِ مَعَ آبَائِهِمْ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ــ وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ اتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّیَّتُهُمْ بِإِیمانٍ‏ أَلْحَقْنا بِهِمْ ذُرِّیَّتَهُم‏.

یعنی خداوند تبارک و تعالى، ابراهیم و ساره همسرش را سرپرست اطفال متوفّاى مؤمنین فرموده و در بهشت درختى است داراى دوش‌هایی همانند پستان گاو و آن درخت در کاخى است که از درّ ساخته شده. هنگامی که روز قیامت شود، آن کودکان را لباس نو بپوشانند و معطّرشان کنند و به پدر و مادرشان بازگردانند، و اینان فرمانروایان بهشتند و با پدرانشان هستند و این است معنى گفتار خداوند عزّ و جلّ که فرموده: وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ اتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّیَّتُهُمْ بِإِیمانٍ‏ أَلْحَقْنا بِهِمْ ذُرِّیَّتَهُم‏؛ و آن کسان که ایمان آورده‏‌اند و فرزندانشان آنان را در اعتقاد و عمل پیروى کرده‏‌اند، آن فرزندان را به آنان ملحق خواهیم کرد. (طور21)