مهم‌ترین اقدام امام عسکری(ع) زمینه‌سازی برای عصر غیبت بود

به گزارش واحد خبری کانون شیفتگان حضرت قائم (عج) به نقل از شبستان ، امام حسن عسکری علیه السلام  دارای مکارم اخلاق و عظمت اخلاقی خاصی بود که با آن دوست و دشمن را شیفته خود می کرد، این ویژگی آشکارترین جلوه ی شخصیتی حضرت بود که آن را از جد بزرگوار خود پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله که اخلاق نیک ایشان همه را فرامی گرفت. به یادگار داشت. از ایشان نمونه های اخلاقی شگفت انگیزی نقل شده که دشمن کینه توز را به دوستی صمیمی و مخلص بدل کرده است، لذا در این خصوص با «احمد شایانفر» مدیر عامل نشر هاجر و مسئول پشتیبانی حوزه گفتگویی انجام دادیدیم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود.

آیا امام حسن عسکری(ع) غیر از امام زمان (،عج) فرزند دیگری داشتند؟

هر چند برخی از نویسندگان نام چند فرزند برای امام حسن عسکری(ع ) ذکر کرده اند اما قول مشهور و اتفاق علمای شیعه بر این است که ایشان تنها یک فرزند، داشته است. در کتاب معتبر  الارشاد نیز بر همین نکته تأکید شده است که فرزند امام عسکری هم نام و هم کنیه رسول خدا بوده  وبه جز او فرزندی نداشتند،نرجس خاتون تنها همسر امام حسن عسکری و مادر امام زمان (عج) است. او دختر «یوشعا» پسر قیصر روم و از طرف مادر از نوادگان «شمعون» یکی از حواریان مسیح (ع) بود که به طریقی معجزه آسا از سوی خداوند برای همسری امام یازدهم برگزیده شد.

در خصوص ویژگی های علمی حضرت توضیح دهید؟

علم و عمل امام عسکری همچون دیگر معصومین (ع) چراغ راه شیعیان است، ایشان در علوم مختلف زمانه خویش هم سرآمد بودند، یکی از قضایای مهم دوران ایشان پیچیدگی ها و ابهامات مربوط به تعیین امام بود که در سخنان و نامه های امام حسن عسکری(ع ) به این آموزه برمیخوریم که زمین از حجت خالی نمی ماند و حجت خدا بر روی زمین نعمتی است که خدا به مؤمنان  عطاء کرده است

مهمترین  توصیه های امام برای مسلمانان چه بوده است؟

یکی دیگر از آموزه هایی که به اقتضای فشارهای موجود بر شیعیان درآن عصر به تکرار در سخنان آن حضرت دیده می شود، دعوت به صبر و باور به فرج و انتظار برای آن است . تفسیر قرآن از جمله زمینه هایی است که مورد توجه ویژه امام حسن عسکری(ع) بوده است .کتاب تفسیری که در شمار کهن ترین آثار میراث تفسیری امامیه است به ایشان منسوب شده است. البته در انتساب این تفسیر به امام عسکرى (ع) تردید وجود دارد.

یکی از القابی که برای امام حسن عسکری (ع) به کار رفته، لقب «فقیه» است. این نشان می دهد که امام از سوی اصحابش به طور خاص به این وجه شناخته می شده است . بخشی از احادیث ایشان به حوزه فقه و ابواب مختلف آن مربوط می شود. از آنجا که تدوین مذهب فقهی امامیه پیشتر توسط امام صادق( ع) انجام گرفته و سپس مراحل کمال خود را در زمان امام کاظم و امام رضا (ع) طی کرده بود، امام حسن عسکری(ع ) بیشتر به فروعی پرداختند که مستحدث در زمان ایشان بود و یا به دلیلی در عصر ایشان چالش برانگیز بوده است ،مانند مسئله آغاز رمضان و بحث خمس.

از رسالت های مهم امام آماده کردن شیعیان برای زمان غیبت است. سخن گفتن امام عسکری(ع) با اصحاب خود از پس پرده؛ توسعه فعالیت های مربوط به امام، توسط وکلا؛ ارجاع پاسخ به سوالات به کتاب های حدیثی را می توانیم از جمله این موارد برشماریم.

در خصوص شرایط سیاسی و مبارزات امام لطف کنید توضیح دهید؟

 وضعیت سیاسی دوران امامت امام عسکری(ع) با سه خلیفه عباسی همزمان بود: معتز عباسی ، مهتدی و معتمد. در آغاز حکومت معتز، رفتار خصومتآمیزی نسبت به امام هادی و امام عسکری(ع ) گزارش نشده است. پس از شهادت امام هادی (ع) نیز شواهد حکایت از آن دارد که با وجود محدودیت هایی که برای فعالیت های امام عسکری(ع) اعمال می شده، امام از آزادی نسبی برخوردار بوده است .

برخی از ملاقات های حضرت با شیعیان در اوائل امامت، این مسئله را تأیید می کند. اما پس از گذشت یک سال، خلیفه به امام بدگمان شد و در سال ۲۵۵ق ایشان را زندانی کرد. امام در دوره یکساله خلیفه بعدی مهتدی نیز همچنان در زندان بود. یکی از عواملی که اوضاع سیاسی را برای امام عسکری (ع ) و شیعیان سخت تر می کرد قیام امام دوازدهم (عج)بود. شیخ مفید دوران امامت امام عسکری (ع) را سخت توصیف کرده است. امام عسکری همچون دیگر ائمه بر اساس موقعیت و زمانه به فعالیت های علمی خویش پرداختند.

کتاب فرهنگ جامع سخنان امام عسکری که ترجمه کتاب «موسوعه کلمات الامام الحسن العسکری (ع)» یکی از منابع مهم و قابل استفاده عموم علاقه مند در جهت آشنایی یا زندگانی و سیره این امام همام است. فراز پایانی را به این روایت اختصاص می دهم: ابوهاشم می گوید: روزی در محضر امام عسکری (ع) بودم، آن حضرت فرمود: یکی از درهای بهشت، باب المعروف است. از آن در کسی داخل بهشت نمی شود مگر اینکه در دنیا کارهای نیک انجام داده و به مردم کمک و خدمت نماید .

تا این را از حضرت شنیدم، خدا را سپاس گفتم و بسی خشنود گردیدم؛ زیرا یکی از برنامه های زندگی من، خدمت رسانی به مردم و رفع نیاز پا برهنگان و محرومان بود. تا این مطلب در دلم گذشت، حضرت به من نگاه کرد و فرمود: بله، کسانی که در این جهان به مردم کمک می کنند، در جهان دیگر نیز سر بلند و جایگاه آنان برجسته است. ای ابوهاشم! خدا تو را از این گروه قرار دهد، خدای تو را رحمت کند .« امام حسن عسکری (ع) هیچگاه با افرادی که برای تامین نیازهایشان مراجعه می کردند با کبر و غرور رفتار نمی کردند و با تواضع و خوشرویی به رفع حاجات مردم می پرداختند. ما نیز باید چنین سیرهای در برخورد با مردم و مراجعه کنندگان در پیش گیریم و سیره و رفتار ائمه (ع ) را به طور عینی در جامعه گسترش دهیم.