شیخ مفید؛ عالمی که عظمتش اندیشمندان را وادار کرد در مورد او قلم بزنند

نهم آذر ماه سالروز بزرگداشت محمد بن محمد نعمان معروف به شیخ مفید از علما و فقهای به نام تاریخ تشیع است که خدمات شایانی بر جای گذاشته است.

برای آشنایی بیشتر با شخصیت این عالم جلیل القدر به سراغ یکی از اساتید حوزه علمیه بندرعباس رفتیم.

حجت الاسلام محمد سهرابی معاون آموزش و استاد حوزه علمیه ولی عصر(عج) بندرعباس اظهارداشت: شیخ مفید از مجتهدان بزرگ تشیع در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم بوده و در بیشتر علوم اسلامی مانند علم فقه، اصول فقه، تفسیر معقول، کلام، رجال و جز اینها تخصص و تبحری کم نظیر داشته و در زمینه‏ های گوناگون کتابهای گرانقدر و ارزشمندی تدوین نموده‏ که در کتب رجالی مذکور است.

وی افزود: سید محسن امین در کتاب گرانمایه‏ اش اعیان الشیعه تقریبا در دویست کتاب در دانشهای مختلف از او یاد کرده است چرا که این عالم فرزانه در نتیجه این جامعیتی که داشت، یکی از مجتهدان به نام و بی‏ نظیر و یا کم‏ نظیر به شمار آمده است و این ویژگی در عصر خود او برای همه مسلمانان به روشنی مشهود بود، زیرا تمام اندیشمندان و پژوهشگران زمانش و نیز همه آنهایی که درباره عظمت اخلاقی و شخصیت علمی ایشان قلم زده اند، به عظمت او در بعد اخلاقی و تخصص و تبحر او در علوم و معارف اسلامی اعتراف داشته و به آراء عمیق و نظرات دقیق او بسیار اهمیت می‏دادند.

استاد حوزه علمیه بندرعباس بیان کرد: شیخ مفید در سنین جوانی، در امر تدریس، یگانه استاد عصر خود شد، به گونه‏ ای که مجلس درس او از رونق و شکوه خاصی برخوردار بود و صدها طالب علم و دانش، بلکه برخی از عالمان بزرگ شیعه و سنی در آن شرکت می‏کردند.

وی عنوان کرد: تدریس وی دارای ویژگی های خاصی بود از جمله:مسائل مورد بحث را بگونه مقارن و تطبیقی در فقه و کلام مطرح می‏کرد.او در این شیوه تنها به تدریس بسنده نکرده، بلکه به تقاضای سید مرتضی، کتابی نیز که شامل همه ابواب فقه می‏باشد به نام«الاعلام فیما اتفقت الامامیة من الاحکام مما اتفقت العامة علی خلافهم فیه»تالیف کرد.

حجت الاسلام سهرابی تصریح کرد: یکی از ویژگی های برجسته و مهم شیخ مفید این است که او در آن عصر توانست جو فکری بغداد را که در آن روز یکی از مهمترین مراکز حرکتهای فکری و عقلی جهان اسلام محسوب می‏ شد دگرگون سازد و مراکز فقهی و کلامی را از درخشندگی خاصی برخوردار کنو و آنها را بر فضای فکری بغداد حاکمیت بخشد و طالبان علم و دانش را شیفته و مجذوب خود نماید.بگونه‏ ای که مدارس فقهی و کلامی سایر مذاهب را تا حدودی تحت پوشش مدرسه خود درآورد.

وی خاطرنشان کرد: شیخ مفید نخستین کسی است که به شیوه تطبیقی مسائل فقه را مطرح و تدریس کرد و بعدها شاگردان او مانند سید مرتضی و شیخ طوسی از او پیروی نموده‏ اند و بهترین سند گویای این مدعا کتابهایی است که آنان در این زمینه تالیف نموده ‏اند: سید مرتضی کتاب الانتصار و شیخ طوسی کتاب الخلاف که بر اساس ردش تدریس استاد شیخ مفید است.