الزامات تبلیغ معارف مهدوی/ به شور و هیجان و مدیریت رسانه در پرداخت به مهدویت نیاز داریم

به گزارش واحد خبری کانون شیفتگان حضرت قائم (عج) به نقل از شبستان ، یکم تیرماه در پی فرمان امام خمینی(ره) برای تاسیس سازمان تبلیغات اسلامی، روز تبلیغ و اطلاع رسانی دینی نام گرفته است. به مناسبت فرا رسیدن این روز و به منظور بررسی الزامات تبلیغ مهدوی و رهاورد رعایت این الزامات با حجت الاسلام والمسلمین «امیرمحسن عرفان»، استاد حوزه و دانشگاه و صاحب کتاب های «دولت خدا؛ درسنامه پیامدهای منفی جهانی سازی و ضرورت تشکیل حکومت جهانی حضرت مهدی(عج)»، «قبیله تزویر؛ بازخوانی عوامل پیدایش مدعیان دروغین مهدویت و گرایش مردم به آنان» و «نقش باورداشت آموزه مهدویت در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی» گفتگو کرده ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:

حجت الاسلام عرفان با بیان اینکه در تبلیغ و ارتباطات در حوزه معارف مهدوی همچون دیگر عرصه ها عناصر متعددی وجود دارد، اظهار کرد: برخی عناصر مثل اهداف، پیام و اصول هستند که در مقوله محتوا می گنجند، برخی عناصر مثل پیام دادن و بازخورد در مقوله جریان تبلیغی باید مورد بحث قرار بگیرد و برخی مثل ابزار و شیوه های تبلیغ در مقوله ساختار و شکل تبلیغ جای می گیرد؛ اگر بخواهیم الگوی فاخر در این باره ارائه دهیم باید به محتوا، جریان و ساختار و شکل تبلیغ و ارتباطات در این حوزه توجه کافی داشته باشیم.

این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: سوگمندانه عدم توجه متوازن به این سه ضلع، ما را با آسیب های متعددی مواجه کرده است لذا نتوانسته ایم در حوزه تبلیغ و ارتباطات مرتبط با معارف مهدوی با گونه های متفاوت و متمایز مخاطبان ارتباط برقرار کنیم.

الزامات تبلیغ در حوزه مهدویت

وی درباره بایدهای تبلیغ و ارتباطات مرتبط با معارف مهدوی، تصریح کرد: انعکاس محتوا بسیار مهم است اینکه در تبلیغ، پیام ما به نحو احسن به مخاطب منتقل شود و او جوهره پیام ما را به خوبی درک کند، به عبارت دیگر، در حوزه تبلیغ معارف مهدویت باید مطمئن شویم که مخاطب پیام تبلیغ ما را درک کرده است، به ویژه در روزگار معاصر که فضای مجازی و حضور فراوان مخاطب در آن را می بینیم این مهم اهمیت دوچندان می یابد، اینکه بتوانیم جوهره محتوایی را منتقل کنیم.

لزوم همراهی شور و شعور مهدوی

مولف «قبیله تزویر؛ بازخوانی عوامل پیدایش مدعیان دروغین مهدویت و گرایش مردم به آنان» در ادامه بیان کرد: دومین الزام در حوزه تبلیغ و ارتباطات معارف مهدوی، توجه به احساسات است، اینکه مبلغ بتواند در حوزه معارف دینی زمینه ای را فراهم کند که مخاطب هیجانات خود را تجربه کند، بسیار مهم است، این رهاسازی هیجانات را اصطلاحاً تخلیه هیجانی یا پالایش می گویند اینکه در کنار شعور مهدوی بتوانیم شور مهدوی هم داشته باشیم اما خیلی جاها دیده شده به مقوله انعکاس احساسات توجه کلان نمی شود!

حجت الاسلام عرفان تاکید کرد: سومین الزام در حوزه تبلیغ معارف مهدویت در نظر گرفتن متغیرهای جنسیتی و سنی است، بعضاً دیده می شود در این حوزه صرفاً مخاطب آقا یا خانم مخاطب قرار می گیرد که اشتباه است، و یا متاسفانه رده سنی خاص یعنی جوانان و بزرگسالان مخاطب تبلیغات مهدوی هستند در حالی که کودک ظرفیت های عاطفی بی نظیری دارد و هیچ توجیحی برای کمکاری در باره او پذیرفته نیست.

دلیل استقبال دهه نودی ها از «سلام فرمانده»

وی با بیان اینکه ما برنامه ریزی مطلوبی برای کار در حوزه مهدویت و کودک نداریم، ابراز کرد: یکی از دلایلی که سبب شده دهه هشتادی ها و دهه نودی ها از سرود «سلام فرمانده» استقبال کنند آن است که این سرود آنها را در متن زمینه سازی ظهور می بیند و برایشان نقش و مسئولیت در نظر گرفته است، کودکان و نوجوانان امام زمان(عج) را مخاطب قرار داده و نقش آینده خود را می پذیرند.

حجت الاسلام عرفان اضافه کرد: کودک در کنار ظرفیت های هیجانی، ظرفیت های شناختی بی نظیری دارد و ما از این ظرفیت بعضاً غافل هستیم لذا در نظر گرفتن متغیرهای سنی هم در تبلیغ معارف مهدویت بشدت اثرگذار است، همچنین، ظرفیت های اخلاقی اجتماعی در کودک برای انتقال معارف مهدوی وجود دارد که ضرورت توجه به متغیرهای سنی را دوچندان می کند.

این کارشناس مهدوی تاکید کرد: الزام بعدی برای تبلیغ و ارتباطات در حوزه معارف مهدوی توجه به تیپ های شخصیتی است، افراد مهارت ها، استعدادها و رفتارهای خاص خود را دارند، گاهی در تبلیغ معارف مهدویت یک تیپ شخصیتی مدنظر قرار می گیرد یعنی معارف مهدوی به یک گروه از افراد محدود می شود در حالی که تیپ های شخصیتی باید بسط داده شوند.

بافت افکار عمومی باید شناخته شود

وی ادامه داد: از دیگر الزامات و بایسته های مهم تبلیغ معارف مهدوی، توجه به افکار عمومی است که سه ویژگی بارز دارد، آشکار است، آگاهانه و هوشیارانه است و از وسعت کافی برخوردار است. اینکه بتوانیم افکار عمومی را در عرصه معارف مهدویت هدایت کنیم، بشدت اهمیت دارد، این افکار عمومی نیست که با مبلغ و ستادهای تبلیغی هماهنگ می شود بلکه مراکز تخصصی مهدوی هستند که باید بافت افکار عمومی را شناخته و بر اساس آن طرح و برنامه داشته باشند.

حجت الاسلام عرفان تصریح کرد: این افکار عمومی است که از راه مکانیزم عرضه و تقاضا می تواند زمینه گرایش به یک پیام یا نفی آن را فراهم کند. در سرود «سلام فرمانده» بستر پذیرش از جانب افکار عمومی فراهم شده، و میزان و شدت واکنش ها نسبت به این پیام نشانه تبلیغ اثربخش است.

مدیریت فعالانه

وی در تشریح کارکردهایِ کاربست این الزامات در حوزه مهدویت، گفت: از مهمترین این کارکردها تاثیرگذاری بر افکار به جای کنترل نتایج در حوزه معارف مهدویت است یعنی به جای تاثیرگذاری بر افکار، منعفلانه درصدد هستیم نتایج تبلیغی مهدی‌ستیزان و مدعیان دروغین و شبهه پردازان را مدیریت کنیم؛ یعنی مدیریت ما در این حوزه از تبلیغ منفعلانه است نه مدیریت فعال رسانه ای لذا به جای تاثیر بر افکار، درصدد کنترل نتایج هستیم.

حجت الاسلام عرفان تاکید کرد: دومین کارکرد کاربست این الزامات، درک دقیق از آینده در حال وقوع در حوزه رسانه ای مرتبط با معارف مهدوی است، اینکه بدانیم اساساً چه سناریوهایی پیش روی ما است، اهمیت بالایی دارد؛ سومین کارکرد این کاربست، تعمیق معرفت مهدوی در سطح جامعه و همپایی شور و شعور مهدوی است.

مولف «نقش باورداشت آموزه مهدویت در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی» اضافه کرد: چهارمین کارکرد کاربست الزامات تبلیغ در حوزه مهدویت، ارتقای میزان تعامل پذیری آموزه مهدویت و رسانه است متاسفانه، رویکردها به مقوله به آموزه مهدویت در رسانه مناسبتی و عمدتاً ترکیبی است و سیاستگذاری کلان و مشخصی برای تبلیغ اثربخش مهدویت در رسانه وجود ندارد. برای اینکه فعالیت رسانه ای در حوزه مهدویت را عمق ببخشیم باید تعامل پذیری رسانه و مهدویت عمق بیابد و بستر آن انتقال از دین رسانه ای به رسانه دینی است.

وی در تشریح افق تبلیغی رسانه ای در عرصه مهدویت در گام دوم انقلاب، بیان کرد: از مهمترین رسالت های تبلیغ در حوزه معارف مهدویت، ارتقای ضریب نفوذ این آموزه در رسانه است پیشینه فرهنگی جامعه اسلامی ایرانی، میراث معنوی و رهاورد تاریخی جامعه ما نشان می دهد ظرفیت های بی نظیری در حوزه معارف مهدویت وجود دارد.

حجت الاسلام عرفان با بیان اینکه مراد از ضریب نفوذ یعنی سنجش میزان تاثیرگذاری آموزه مهدویت در رسانه، خاطرنشان کرد: برای بررسی ضریب نفوذ مهدویت در رسانه باید ارزش ها، بینش ها، آداب الگوهای رفتاری و مصنوعات آموزه مهدویت موردتوجه رسانه قرار بگیرد؛ باید بتوان با مشخص کردن معیارها و وضعیت جامعه درصد عینی عناصر و مولفه های این آموزه در سطوح مختلف مرتبط با فرهنگ جامعه را سنجید و سپس درصدد تولید پیام اثربخش رسانه ای برآمد.