نوشتن از لغزش‌های عصر غیبت ضرورت دارد/ مواجهه با مهدویت باید عالمانه باشد

به گزارش واحد خبری کانون شیفتگان حضرت قائم (عج) به نقل از شبستان ، «‏‫لغزش‌های اعتقادی در عصر غیبت: گونه‌ها، زمینه‌ها» نوشته حسن ملایی، ازجمله کتاب هایی است که در آستانه سی‌امین هفته کتاب جمهوری اسلامی رونمایی شد؛ به مناسبت ورود این اثر جدید به بازار نشر مهدوی با مولف اثر گفتگویی ترتیب داده ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:

کتاب جدید شما با عنوان «‏‫لغزش‌های اعتقادی در عصر غیبت: گونه‌ها، زمینه‌ها» با چه اهداف و بر اساس چه نیازسنجی‌هایی تالیف شده است؟

کتاب «‏‫لغزش‌های اعتقادی در عصر غیبت: گونه‌ها، زمینه‌ها» به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و بر اثر نیازسنجی های انجام شده تالیف و منتشر شده است، چون اساساً لغزش های اعتقادی و انحراف، از پیش بینی های اهل بیت(ع) برای عصر غیبت بوده است.

ائمه(ع) زمان‌شناسی عصر غیبت را به ما یاد داده و تاکید دارند در عصر غیبتِ امام دوازدهم(عج) که حاکمیت با جبهه باطل است و امام زمان(عج) در دسترس نیست، فضا به گونه‌ای پیش می رود است که باورهای دینی مسلمانان که مهدویت نیز جزء آن است و مهمترین عنصر هویتی شیعه محسوب می شود، بشدت موردهجمه قرار می گیرد؛ یعنی اساسا ًدینداری مسلمانان در این عصر با چالش‌های جدی مواجه می شود.

این پیشگویی ائمه(ع) چقدر امروز محقق شده و چاره کار رفع آن چیست؟

این پیش بینی اهل بیت(ع) امروز به وضوح قابل رویت است. چنانکه حتی بعضا با افرادی مواجه‌ایم که با فرهنگ و آداب اسلامی بزرگ شده اند اما در مباحث مهدوی با شک و تردید و چالش مواجه هستند. بدیهی است باید با روش های متعلق به حوزه باورها و اعتقادات شیعی مقابل این لغزش ها بایستیم وگرنه مواجهه ما با این لغزش ها عالمانه نخواهد بود. نباید فراموش کنیم باورها و اعتقادات، هویت انسان را تشکیل می دهد و سرنوشت با این هویت است که تعیین می شود لذا اعتقادات به جهت تاثیری که بر ساخت هویت و سرنوشت آدمی دارد، حائز اهمیت هستند. این اهمیت باعث شد تا در کتاب لغزش های اعتقادی به گونه های این لغزش ها زمینه بروز و راهکارهای رفع آنها بپردازم.

در گونه شناسی لغزش های اعتقادی با چه مواردی مواجه هستیم؟

درباره گونه هایی که در حوزه اعتقاد انسان را دچار لغزش می کند، دو جنبه قابل بررسی است. برخی مشترک هستند و برخی صرفا متعلق به عصر غیبت امام زمان(عج) می شوند. در مورد اول در این کتاب مفاهیمی همچون کفر، نفاق، شرک، بدعت، غلو و امثال آن را شناسایی کردیم. اینها هم در عصر غیبت و هم پیش از آن در جامعه انسانی رایج بوده اند اما در گروه دوم یعنی لغزش های عصر غیبت آنهایی جای می گیرند که با مهدویت ارتباط نزدیک دارند همچون انکار و شک درباره وجود حضرت مهدی(عج)، ادعای مهدویت یا اعتقاد به مهدویت نوعی یا انکار حضرت(عج) و امثال آن.

در این کتاب برخی از اینها گونه شناسی شده، ریشه ها و زمینه هایش نیز مورد بررسی قرار گرفته است. برخی زمینه های لغزش درونی و برخی دیگر بیرونی است. بر اساس این تقسیم بندی راهکارهایی در سه محور فرهنگی-معرفتی، اخلاقی-تربیتی و سیاسی- اجتماعی به مخاطبان معرفی می شود. بسیاری از مباحث کتاب پس از تحقیقات و بررسی ها به صورت کوتاه پردازش شده لذا پیشنهاد می شود دغدغه مندان حوزه دین و مهدی‌پژوهان هر یک از این موضوعات را دستمایه مقالات علمی پژوهشی و تالیف پایان نامه و رساله قرار دهند تا هم با دقت و عمق بیشتر عرضه شود و هم به بدنه جامعه راه بیابد به ویژه در زمانه ای که به واسطه دشمنان عدیده دین و ابزارهای ماهواره ای، رسانه ای و فضای مجازی آسیب ها و لغزش ها بیشتر شده اند.

عرصه کتاب و کتابخوانی در این باره به ویژه در حوزه جهاد تبیین چه رسالتی دارد و چطور باید آن را ایفا کند؟

ما باید قرائت صحیحی از اندیشه مهدویت داشته باشیم. اکتفا به مباحث مربوط به ظهور، علایم و نشانه های آن مهدویت را از کاربردی بودن باز می دارد. مهدویت دانشی میان رشته ای است که می توان در پیوند با علومی همچون جامعه شناسی، اخلاق، سیاست و غیره آن را کاربردی کرد به شرط آنکه تعریفی درست از این آموزه داشته باشیم، به عنوان مثال شخصا در موضوع سبک زندگی و اخلاق از این آموزه بهره گرفته و نتیجه را در کتابی مستقل آورده اند.

عرصه کتاب و کتابخوانی در نوشتن از مهدویت باید چه ملزوماتی را رعایت کند؟

باید از مباحث شعاری پرهیز کنیم، دانش مهدویت تخصصی است و به علوم تخصصی و روش های خاص خود نیاز دارد. بعضی دغدغه مندان این معارف وارد بحث مهدویت می شوند اما چون به فروعات و پیش نیازها مجهز نیستند و از بعد روشی نیز روش های استنباط و استخراج معارف را نیاموخته اند، دست به نوشتن از موضوعاتی می زنند که خود به انحراف و چالش می انجامد. مقام معظم رهبری در سخنان مهدوی خود بر پرداخت عالمانه و نه عامیانه به مهدویت تاکید دارند و می فرمایند از عرصه های مهم در جهاد تبیین مسئله مهدویت است. ورود به این مباحث تامین پیش نیازها و پیش فرض های مهدوی و یادگیری روش های صحیح شناخت آن ضرورت دارد. امروز از مصادیق جهاد تبیین مقابله علمی با حملات به ظاهر علمی دشمنان با این آموزه است تا حقیقت مهدویت و رسالت امام زمان(عج) به درستی شناسانده شود. اگر در این باره موفق عمل کنیم، بعد علمی برای زمینه سازی ظهور در سطح جهانی تامین می شود.