شباهت‌های منجی در تشیع و مسیحیت/ هر دو توقیت برای ظهور را رد می‌کنند

به گزارش واحد خبری کانون شیفتگان حضرت قائم (عج) به نقل از شبستان ، به مناسبت فرا رسیدن سالروز ولادت حضرت عیسی مسیح(ع) که بنابر روایات اهل‌بیت(ع) نقشی ویژه در دولت کریمه امام زمان(عج) دارند و به منظور بررسیقرابت حضرت عیسی(ع) با حضتر مهدی(عج)، با حجت‌الاسلام «موسی جوانشیر»، کارشناس مرکز تخصصی مهدویت و مولف «مقایسه شخصیت منجی موعود شیعه و مسیحیت» گفتگو کرده ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:

بین حضرت عیسی‌بن مریم(ع) و امام مهدی(عج) از نظر غیبت از انظار و دوری ظاهری از امت و پیروان، چه شباهت هایی وجود دارد؟

تولد هر دو معجزه‌گونه بوده است. حضرت عیسی(ع) بدون پدر و با عنایت خداوند متعال متولد شد و در مورد حضرت مهدی(عج) نیز آثار حمل در مادرشان مخفی ماند؛ هر دو منجی مورد تایید ملائكه الهی هستند. علاوه بر این، سنتی از عیسی(ع) در امام مهدی(عج) وجود دارد: امام صادق(ع) در این باره فرمودند: «در قائم شباهتی است به عیسی(ع)؛ همچنان كه در او یهود و نصاری عقیده های خلاف پیدا كردند همچنین درباره قائم نیز عقیده های خلاف پیدا خواهند كرد. پس بعضی منكر او شوند و بعضی گویند متولد نشده و بعضی گویند یازدهم عقیم بوده و بعضی گویند امامت منحصر به دوازده نیست بلكه به سیزده و بیشتر نیز تجاوز كند و بعضی گویند روح قائم در هیكل غیر او نطق كند».
هر دو منجی زنده­اند و عمر هر دوی آنها طولانی است. كتاب های آسمانی درباره هر دو منجی بشارت هایی داده و اوضاع بهبود یافته جهان با آمدن آنها را به امتهای گذشته نوید داده اند.

بین دو منجی از نظر ویژگی‌ها و خصوصیات فردی و نوع نجات بخشی چه شباهت هایی وجود دارد؟

هر دو شخصیت از جایگاه ممتازی برخوردار بوده و دارای مقام عصمت و پرهیز از خطا و گناه آبرومند در پیشگاه حضرت حق هستند؛ خداوند به هر دوی ایشان اذن تصرف در نشئه طبیعت را عطا كرده لذا صاحب معجزه و كرامت‌اند؛ تكلم كردن حضرت مهدی(عج) در كودكی، شباهت زیادی با سخن گفتن حضرت عیسی(ع) در گهواره دارد.

علاوه بر این، القاب هر دو اشاره به رسالت آنها در بحث نجات جهانی دارد. هر دو دارای غیبت‌اند اما یكی آسمانی و دیگری زمینی

از نظر اعتقاد به منجی بین اسلام و مسیحیت چه قرابت هایی وجود دارد؟

بشارت ادیان الهی مبنی بر پیروزی حق و نابودی باطل تاكنون در تاریخ تجربه نشده و صرف ادعاست. اما اعتقاد به مهدویت نقش مهمی در حل این شبهه دارد؛ زیرا قرآن به صراحت می فرماید: «وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصَّالِحُونَ»؛ و در حقیقت، در زبور پس از تورات نوشتیم كه زمین را بندگان شایسته ما به ارث خواهند برد.

«وَ نُریدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثینَ»؛ و خواستیم بر كسانى كه در آن سرزمین فرو دست شده بودند منّت نهیم و آنان را پیشوایان [مردم] گردانیم، و ایشان را وارث [زمین] كنیم.

در فرهنگ مسیحی نیز همین اعتقاد غلبه حق بر باطل به وضوح و روشنی وجود دارد. در مزامیر داوود آمده است: «و مسیح می آید و جهان پس از ظهور آن منجی در صلح و صفای كامل به سر خواهد برد».

نسبت به زمان ظهور منجی آیا در مسیحیت و اسلام تصریح و پیشگویی هست، قرابت این ادیان در این مسئله چگونه است؟

زمان ظهور مخفی است و هیچ یك از این دو دین وقت خاصی ر برای ظهور مشخص نكرده­اند. چنانكه كتاب مقدس از قول حضرت عیسی(ع) بیان می دارد: «اما از آن روز و ساعت، هیچ كس اطلاعی ندارد حتی ملائكه آسمان جز پدر من و بس » و یا میگوید:«پس بیدار باشید زیرا كه آنروز و ساعت را نمی دانید».

در حوزه تفكر شیعی نیز توقیت زمان ظهور رد شده است و تعیین كنندگان وقت ظهور متهم به كذب شده اند. و تصریح شده كه امر فرج ناگهانی بوده و هر آن باید منتظرش بود. حضرت رضا(ع) در این باره می فرماید: زمان قیام موعود مانند قیامت است كه كسی جز خداوند آن را نمی داند و فرا نمی رسد مگر ناگهانی.

درباره علائم ظهور نیز می توان نشانه هایی نظیر آنچه در اسلام و تشیع تصریح شده، یافت؟

در كتاب مقدس و در عرصه تفكر مسیحی، برای ظهور منجی و آمدن عیسی(ع) علائم و نشانه هایی ذكر شده است. همچون؛ فراگیری ظلم و جرم، ذلت قوم یهود، خروج دجال و بروز نشانه هایی در آسمان و ماه و ستارگان.

روایات شیعی نیز برای ظهور منجی نشانه هایی را ذكر می نماید. همچون؛ خروج دجال،خروج یمانی، سفیانی، نداء آسمانی، خسف بیداء و قتل نفس زكیه.

 هر دو دین بیان می دارند كه با ظهور منجی موعود، صلح و صفا تمام كره زمین را فرا می گیرد، نعمت فراوان می شود، فقر و بیچارگی از بین می رود، امنیت كامل برقرار می شود، زمین آباد می شود، عدل وداد همه جا سایه افكن می گردد.

منجی گرایی در مسیحیت در عصر غیبت چه کارکردهایی دارد؟

در میان سنت ها و آداب و رسوم مذهبی مسیحیان، به یكسری آیین ها و مراسم برمی خوریم كه در صورت باورداشت و اعتقاد به رستاخیز و رجعت دوباره عیسی(ع) دارای معنا و مفهوم هستند و الا مبنای معقول و منطقی برای پذیرش و باور ندارند. به برخی از آنها اشاره می کنیم؛ «تعمید» نشانه ورود به جامعه مسیحیت و بر عهده گرفتن رسالت كلیسا است. این رسالت عبارت است از گواهی دادن به كارهای نجات بخش خدا به وسیله عیسی، «تعمید» چیزی است كه هنگام بازگشت عیسی(ع) روی خواهد داد. براین اساس اگر اعتقاد به بازگشت عیسی(ع) نباشد، این آیین بی معنا و مفهوم خواهد بود.

دوم عشای ربانی، در آیین «عشای ربانی» كه اتحاد مقدس خوانده می شود مسیحیت با فرو بردن تكه ای نان –كه نمادی از جسم عیسی(ع) است در كاسه هایی از شراب كه نمادی از خون عیسی(ع) است- به صورت نمادین بدن خود و عیسی(ع) را در هم می آمیزند و با او متحد می شوند تا آن گاه كه عیسی(ع) باز گردد آنان نیز –كه در گوشت و خون با مسیح شریك شده اند- با او باز گردند. روشن است كه این اسرار مسیحی تنها در این صورت قابل فهم اند كه در كنار آموزه بازگشت مسیح قرار گیرند.

دعا برای بازگشت عیسی(ع)، در میان دعاهای مسیحی كه در مراسم خاص می خواندند، دعا برای تسریع در بازگشت عیسی(ع) جایگاه ویژه ای دارد. آنان در بخشی از دعای سال نو می خوانند: ای خداوند قدرت خود را ظاهر ساز و بیا. بیا كه با حمایت تو ما نجات می یابیم و با نجات تو از خطراتی كه به واسطه گناهانمان ما را تهدید می كند، رهایی می یابیم.

بین منجی شیعی و منجی مسیحیان چه تفاوت هایی وجود دارد؟

نکته قابل ذکر اینکه اولا جایگاه امام مهدی(عج بالاتر از جایگاه حضرت عیسی(ع) است. ثانیا منجی موعود مسیحیت رجعت كننده است. هر چند مسیحیان معتقدند كه حضرت عیسی(ع) بعد از مصلوب شدن، زنده گردید و به نزد خدا رفت: «بالاخره مرا می كشند اما من روز سوم دوباره زنده می شوم»؛ و یا «بعد از مصلوب شدن در حالی كه ایشان را بركت می داد، از روی زمین جدا شده به طرف آسمان بالا رفت .» به اعتقاد مسیحیان منجی موعود در میان مردم و روی زمین حضور ندارد و در آخرالزمان بر زمین نازل می شود تا صلح و نجات را بیاورد. اما از نظر شیعه منجی موعود، در میان مردم است و در میان مردم حضوردارد و غیبت او به معنای عدم حضور نیست. بلكه او حضوری كارآمد و فعال در جامعه دارد و به علاقه مندان و مریدانش هر گرفتار در بند مشكلاتی كه او را بخواند عنایت و توجه دارد.

امام عصر(عج) در توقیعی شریف به شیخ مفید فرمود: از سرپرستی و رسیدگی كارهای شما كوتاهی نورزیده و یاد شما را از صفحه خاطر نزدوده ایم .بنابراین منجی موعود شیعه در متن جامعه بوده و هم اكنون هم در حال انجام وظائف خطیر امامت است.