میزان امیدآفرینی مساجد وابسته به حضور جوانان است/ با سیاست‌گذاری اشتباه جوان را از مسجد دور کردیم

به گزارش واحد خبری کانون شیفتگان حضرت قائم (عج) به نقل از شبستان ، هشتمین روز از ماه ذی‌القعده و دهه موسوم به کرامت امسال با عنوان «مساجد امیدآفرین، پایگاه انتظار و اتحاد» نامگذاری شده است، به این مناسبت و به منظور بررسی عوامل بروز این نقش و نیز موانعی که در مسیر امیدآفرینی مساجد وجود دارد با حجت الاسلام رضا غلامی، قائم‌مقام بنیاد هدایت گفتگویی ترتیب داده ایم که مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:

حجت الاسلام غلامی درباره ظرفیت های مسجد برای امیدآفرینی، اظهار کرد: امیرالمومنین علی(ع) برای رفت و آمد به مسجد هشت خاصیت اجتماعی را برمی شمارند، نخست اخوت که با پایگاه توحید و ذکر گره می خورد، دوم دانشی سودمند که نصیب آدمی می شود، سوم دلیل واضح و روشن برای حرکت پیش رو، چهارم رحمتی که انتظارش را می کِشد چون مسجد پایگاه نزول رحمت الهی است، پنجمین خاصیت مسجد کلمه ای است که انسان را از مسیر ناصواب بازمی دارد و این به دلیل ذکر، توصیه و تقوایی است که بر فضای مسجد غلبه دارد، ششم کلمه ای که آدمی را به مسیر درست و صراط مستقیم هدایت می کند، هفتم نکته ای که سبب خشیت و بازداشتن انسان از گناه می شود و نهایتاً گناهی که ترک می کند!

قائم‌مقام بنیاد هدایت با اشاره به نقشی که مسجد می تواند در پمپاژ روحیه امید و نشاط به جامعه ایفا کند، گفت: انسان امید را جایی به دست می آورد که پیش روی او افق روشن ترسیم کند و اساساً مصداق اَتَم این افق‌گشایی در مسجد رخ می دهد. رفت و آمد به مسجد به واسطه ظرفیتی که برای انجام حرکات اجتماعی، گره‌گشایی، شکل‌گیری پیوندهای دینی و ولایی همچون اخوت دارد، انسان را امیدوار می کند.

وی در پاسخ به این سوال که چرا علی‌رغم چنین ظرفیت عظیم و اثرگذار بعضا شاهد کمرنگ شدن تأثیر مساجد در حوزه امیدآفرینی هستیم؟، تصریح کرد: این پرسش از دو بعد قابل بررسی است؛ زمانی می گوییم مسجد دیگر خاصیت لازم را ندارد یعنی در زمان و مکانی دارای آثار و برکاتی بوده و امروز آن آثار را ندارد که این در پاسخ به سوال مذکور صدق نمی کند.

حجت الاسلام غلامی ادامه داد: اما زمانی مشکل به اصل مسجد بازنمی گردد بلکه به نوع مواجهه ما و استفاده‌ای که از این ظرفیت داریم، مربوط است یعنی زمینه بروز و ظهور این آثار و برکات را فراهم نکرده ایم.

حجت الاسلام غلامی با بیان اینکه حضور جوانان در همه زمینه ها امیدآفرین است، تأکید کرد: بنابر تعبیر مقام معظم رهبری جوان ایرانی هر جا وارد شود امید را با خود می برد؛ اگر همین جمله را نصب‌العین قرار دهیم و بررسی کنیم که آیا مسجد محل حضور و جذب جوانان است یا نه می توانیم میزان امیدآفرینی مساجد در جامعه را دریابیم.

قائم‌مقام بنیاد هدایت اضافه کرد: حضور جوانان در مسجد از اصلی‌ترین عوامل امیدآفرینی است که پیامد آن نوآوری، تحول و امید و نشاط است. لذا در هر مسجدی که جوانان در کسوت امام جماعت، هیئت امنا، فعالان و یا مخاطبان حضور دارند، تحرک و پویایی و امید دیده می شود و آن مسجد پایگاه گره گشایی، تربیت و ذکر و ارائه خدمات اجتماعی است.

حجت الاسلام غلامی در ادامه ابراز کرد: به نظر می رسد در بررسی ریشه های کمرنگ شدن کارکردهای مسجد به ویژه در حوزه امیدآفرینی،  باید حضور یا عدم حضور جوانان را به عنوان مبنا مدنظر داشت.

وی با بیان اینکه کاهش کارکردهای مسجدی سبب بروز این نقیصه شده است، گفت: یعنی مسجد کارکردهای لازم را ندارد که بخشی از این مشکل به سیاست‌گذاری‌های ما باز می گردد و باعث شده جوان خلاق و نوآور در بستری موازی مشغول شود! یا آنکه اساساً ارکان و موثرین مسجد کارکردهای مسجد را زنده نگاه نداشته اند که انگیزه ساز جوان برای حضور در مسجد باشد و در اثر این حضور، امید و تحول را به ارمغان بیاورد.

حجت الاسلام غلامی همچنین در بررسی دیگر علل کمرنگ شدن حضور جوانان در برخی از مساجد، بیان کرد: یکی دیگر از این دلایل آن است که مسجد کارکردهای اجتماعی و جذابیت های لازم را ندارد. دلیل دیگر به سیاستگذاری ما بازمی گردد که باشگاه، فرهنگسرا، موسسات متعدد و متفرقه را به عنوان فضای موازی برای جوان ایجاد و او را از مسجد جدا کردیم! علاوه بر این، فعالیت های مسجد به نحوی جذاب و جامع نیست که جوان میل و رغبت حضور پیدا کند.

وی در ادامه تصریح کرد: شاید موثرترین و جدی ترین راه برای رفع این مانع، اعتماد به جوانان و سپردن امور و برنامه ها به آنها است تا با مسئولیت یابی زمینه خلاقیت برایشان ایجاد شود و با نگاه امیدآفرین و تحول‌خواه، کارکردهای مسجدی را فعال و برنامه ریزی کنند. به ویژه آکه از مولفه های جدی امیدآفرینی مساجد نفس حضور جوانان است، هر مسجدی که محل حضور و به نوعی پاتوق جوانان است، حرکت اجتماعی تحولی را رقم می زند.

حجت الاسلام غلامی در پایان خاطرنشان کرد: رهبری معظم انقلاب می فرمایند: «مسجد اهمیت دارد، پایگاه است؛ نه‌فقط پایگاه برای فلان مسئله‌ی اجتماعی، [بلکه‌] مسجد می تواند پایگاه همه‌ی کارهای نیک باشد؛ پایگاه خودسازی، انسان‌سازی، تعمیر دل و تعمیر دنیا و مقابله‌ی با دشمن و زمینه‌سازی برای ایجاد تمدّن اسلامی و بصیرت‌افزاییِ افراد؛ و هَلُمَّ جَرّا. مسجد یک چنین جایگاهی است.» این میزان از اهمیت ثابت می کند که باید برای حضور جوان در مسجد و تقویت نقش امیدآفرینی آن، مهندسی فرهنگی داشته باشیم.