توصیه قابل تأمل آیت الله العظمی سیستانی به حوزه های علمیه

به گزارش واحد خبری کانون شیفتگان حضرت قائم (عج) به نقل از حوزه ، پژوهش یکی از اساسی ترین نیازها برای نیل به رشد و تعالی است همچنین شاخص ارزشمندی است که منجر به دانایی و توانمندی هر جامعه می‌شود، شاخصی که نماد رفاه امنیت اجتماعی، استقلال و خودکفایی در دنیا امروز است.

اما این پژوهش زمانی سودمند است که بتواند مسائل مستحدثه و روزمره جامعه را حل کند و راهگشای مشکلات مردم باشد. در رابطه با این موضوع گفت‌وگویی با یکی از بانوان پژوهشگر داشتیم.

در راستای گزارشی از کارنامه این پژوهشگر باید به چاپ چند کتاب و تعدادی مقاله در نشریات علمی پژوهشی اشاره کرد، همینطور مقالات پذیرفته شده متعددی در همایش‌ها داشته که برای ارائه تعدادی از آن‌ها به کشورهای مختلفی دعوت شده است.

همچنین این پژوهشگر چندین سال به عنوان پژوهشگر برتر معرفی شده، یک بار در جشنواره بانو امین حائز رتبه اول بوده است و سال گذشته نیز به عنوان بانوی تاثیر گذار در عرصه علمی معرفی شده است.

فاطمه سلطان محمدی، پژوهشگر پژوهشگاه جامعة الزهرا (س) عنوان کرد: در بین تمام افتخاراتی که به لطف و عنایت خدا نصیبم شده است سرنوشت یکی از آن‌ها متفاوت رقم خورد و باعث خرسندی و خوشحالی بنده شد و آن تقدیر و تشکر رهبر عزیزم از یکی از مقالاتم بود که به رویت مبارک شان رسیده بود. خوشحالی بنده به دلیل توفیقی بود که نصیبم شد تا چیزی بنویسم که رضایت رهبر معظم انقلاب را در پی داشته باشد.

وی ادامه داد: این قدردانی رهبر مشوق بنده برای ادامه کار در این عرصه شد، از خداوند متعال مسئلت دارم در ادامه مسیر زندگی، کارهایمان به نوعی رقم بخورد که مورد رضایت و خشنودی امام زمان(عج) واقع شود و دعای خیر ایشان در حق ما مستجاب گردد.

مدرّس حوزه علمیه در رابطه با وضعیت پژوهش در حوزه‌های علمیه خواهران گفت: بحمدالله حوزه‌های علمیه خواهران در سال‌های اخیر به دلیل تلاش‌ها و سیاست گذاری‌های خوب مسئولان و مدیران مراکز متعدد حوزوی، چه در عرصه آموزش و چه در عرصه پژوهش، حرکت خوب و روبه رشدی مشاهده می‌شود.

وی افزود: آماری که از طلاب برگزیده در هر عرصه اعلام می‌شود، توجه به پژوهش در مدارس، برگزاری جشنواره‌های پژوهشی طلاب، تنوع و تکثر مراکز پژوهشی، رشد قابل ملاحظه واحدهای انتشاراتی، افزایش کمی و کیفی مجلات تخصصی و نیمه تخصّصی، حجم فزاینده کتاب‌ها و مقاله‏های حوزویان، گویای این حرکت رو به رشد برای رسیدن به وضعیت مطلوب هست.

این پژوهشگر بیان کرد: در کنار کارهای خوبی که تاکنون صورت گرفته اما کاستی‌هایی هم مشاهده می‌شود که اگر برطرف شود ان‌شاءالله شاهد پیشرفت در این عرصه خواهیم بود. امروزه، مدارس و مراکز حوزوی مؤسسات پژوهشی خرد و کلان فراوانی به چشم می‌خورد که از سویی مایه امید و از طرف دیگر به دلیل برخی پیامدها سبب نگرانی هستند.

وی تصریح کرد: متأسفانه مراکز متعدد موجود در طول این سال‎ها، به سوی همگرایی، تقسیم کار، تخصصی شدن، برنامه‌‏دار شدن و… پیش نرفته‏‌اند و همچنان جدا جدا و غیرمرتبط با یکدیگر، و بدون جهتگیری مشترکی در حرکت هستند. در کنار تزاید کمی، افزایش کیفی چه در روش و چه در محتوا و عمق چندان محسوس و رضایت بخش نیست.

وی افزود: دستاوردهای تحقیقاتی آن‌ها، چندان پاسخگوی نیازهای جاری جامعه نیست و نوآوری لازم در آن‌ها، وجود ندارد.

سلطان محمدی با بیان اینکه استراتژی واحد و منسجم بین مؤسسات پژوهشی حوزه خواهران بسیار کمرنگ است و غالباً مثل جزایری از هم جدا هستند، گفت: در این مراکز، تمهیدات موثری برای جلوگیری از کارهای تکراری اندیشیده‏ نشده است و مدیریت منسجم، راهبرد کلان، و طرح مجموعی وجود ندارد تا تمام یا اغلب آن موضوعاتی، که از حوزه انتظار می‏رود را بین خودشان تقسیم نموده و هرکدام جزئی از آن را تمام و کمال انجام دهد.

دبیر انجمن پژوهشی تفسیر و علوم قرآن جامعة الزهرا (س) اظهار کرد: طراحی اهرم‌های نظارتی، حمایتی، إرجاعی، تشویقی لازم برای جلوگیری از فعالیت‌های پژوهشی سلیقه‌ای و واگرا، بسیار کمرنگ و غیر قابل قبول هست.

مثلثی مهم در پژوهش

وی تأکید کرد: لازمه فعالیت پژوهشی خوب مثلث، دانش و سواد کافی، انگیزه قوی درونی و کسب مهارتهای پژوهشی متعدد هست. در این راستا یکی از کارهای خوبی که بحمدالله در حوزه خواهران مثل جامعة الزهرا(س) شروع شده این هست که برخی از دروس آموزشی این مرکز پیوست پژوهشی دارند؛ یعنی اساتید مربوطه، آموزش را با محوریت پژوهش راهبری می‌کنند.

این پژوهشگر اضافه کرد: در این روش استاد، مسائل را به صورت پرسش برای طلاب مطرح می‌کند و از او می خواهد برای حل این سؤال راه حل ارائه کند خودش نیز مانند یک مربی فوتبال در کنار زمین، کار را رصد و هدایت می کند. طلاب از این طریق به صورت غیر مستقیم به عمیق خوانی دروس و پژوهش تشویق می‌شوند و این امر سبب رشد و ارتقاء علمی_پژوهشی و ایجاد انگیزه در آن‌ها می‌شود.

وی عنوان کرد: برگزاری کارگاه‌های متعدد مقدماتی تا پیشرفته در ارتقاء کیفی آثار پژوهشی تأثیر بسزایی دارد و پیشنهاد می‌شود با توجه به اینکه برگزاری این کارگاه‌ها هزینه بر هست مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران، نسبت به برگزاری چنین دوره‌های اقدامات لازم را مبذول بفرمایند.

دانش آموخته سطح چهار بیان کرد: تعامل با مراکز علمی، پذیرش مشترکات آیین‌نامه‌ای و بازنگری در اختلافات آیین نامه‌ها و سیاست‌های پژوهشی، می‌تواند باعث پیشرفت چشمگیری در عرصه فعالیت‌های علمی پژوهشی بانوان حوزوی شود.

دبیر انجمن پژوهشی تفسیر و علوم قرآن جامعه الزهرا (س) گفت: در امر مقاله، پایان نامه و کتاب، مطالعات، تحقیقات و انتخاب مسائل باید کاربردی و نیازسنجانه باشد؛ زیرا حوزه علمیه دو رسالت عمده و اصلی را به عهده دارد یکی ابداع یعنی پرداختن به موضوعات مستحدثه و دیگری اصلاح آراء، اگر پژوهش در حوزه با این رویکرد انجام وظیفه نکند کارایی خود را از دست داده مشکلات فراوانی به وجود می‌آید.

موضوعات دروس فقه حوزه‌ علمیه قم باید از مجلس شورای اسلامی بیاید

وی یادآور شد: چند سال‌ قبل‌ یکی‌ از فضلای‌ قم‌ که‌ به‌ نجف‌ رفته‌ بود، خدمت‌ آیت‌الله العظمی سیستانی‌ می‌رسند و این مرجع تقلید بیان می‌کنند، موضوعات‌ دروس‌ فقه‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌ باید از مجلس‌ شورای‌ اسلامی‌ بیاید! باید مجلس‌ بگوید که‌ نیاز فقهی‌ کشور چیست‌ وچه‌ موضوعاتی‌ را بحث‌ کنید. این سخن آیت‌الله العظمی سیستانی بسیار مورد تأمل است.