شباهت‌های خواهر موسای نبی با حضرت زینب (س)

به گزارش واحد خبری کانون شیفتگان حضرت قائم (عج) به نقل از تسنیم ، وقتی ردّ بانوان رشدیافته را در قرآن دنبال می کنیم، به خانواده موسای نبی علیه السلام و خواهر بزرگوار ایشان می رسیم. خواهر این رسول اولوا العزم با نفوذ به دربار فرعونیان زمینه های لازم جهت ماجرای بازگشت موسی علیه السلام به مادرش را فراهم آورد.

در آیات 10 تا 13 سوره قصص می خوانیم «وَ أَصْبَحَ فُؤَادُ أُمِّ مُوسَىٰ فَارِغًا ۖ إِنْ كَادَتْ لَتُبْدِی بِهِ لَوْلَا أَنْ رَبَطْنَا عَلَىٰ قَلْبِهَا لِتَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ»، «وَ قَالَتْ لِأُخْتِهِ قُصِّیهِ ۖ فَبَصُرَتْ بِهِ عَنْ جُنُبٍ وَهُمْ لَا یَشْعُرُونَ»، «وَحَرَّمْنَا عَلَیْهِ الْمَرَاضِعَ مِنْ قَبْلُ فَقَالَتْ هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَىٰ أَهْلِ بَیْتٍ یَكْفُلُونَهُ لَكُمْ وَهُمْ لَهُ نَاصِحُونَ»، «فَرَدَدْنَاهُ إِلَىٰ أُمِّهِ كَیْ تَقَرَّ عَیْنُهَا وَ لَا تَحْزَنَ وَلِتَعْلَمَ أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا یَعْلَمُونَ»
و قلب مادر موسی [از هر چیز جز یاد فرزندش] تهی شد [و در اضطراب و نگرانی فرو رفت]. اگر قلبش را [با لطف خود] محکم و استوار نکرده بودیم تا از ایمان آورندگان به وعده ما باشد، به درستی که نزدیک بود آن [حادثه پنهانی] را فاش کند (10) و به خواهر موسی گفت: [اوضاع و احوال] او را پیگیری کن. پس او موسی را از دور [در آغوش فرعونیان] دید در حالی که خاندان فرعون [پی گیری او را] درک نمی کردند. (11)  و ما پیش از آن [خوردن شیر] همه زنان شیردهنده را بر او حرام کردیم [تا پستان هیچ زنی را نگیرد،] پس [خواهرش پیش آمد و] گفت: آیا می خواهید شما را به خانواده ای راهنمایی کنم که سرپرستی او را برای شما به عهده گیرند و خیرخواه او باشند؟ (12) پس او را به مادرش برگردانیم تا خوشحال و شادمان شود و اندوه نخورد و بداند که حتماً وعده خدا حق است، ولی بیشتر مردم [که محروم از بصیرت اند این حقایق را] نمی دانند. (13)

همچنین در آیه 40 سوره طه می خوانیم «إِذْ تَمْشِی أُخْتُكَ فَتَقُولُ هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَىٰ مَنْ یَكْفُلُهُ ۖ فَرَجَعْنَاكَ إِلَىٰ أُمِّكَ كَیْ تَقَرَّ عَیْنُهَا وَلَا تَحْزَنَ...»؛ آن گاه که خواهرت به سوی کاخ فرعون رفت، و گفت: آیا شما را به کسی که از این نوزاد سرپرستی کند، راهنمایی کنم؟ پس تو را به مادرت برگرداندیم تا خوشحال و شاد شود و غم و غصه نخورد، و کسی [از فرعونیان] را کُشتی و ما تو را از اندوه [و نگرانی بر ارتکاب قتل آن مشرک] نجات دادیم، و چنان که باید امتحانت کردیم، پس سالیانی در میان اهل مدین ماندی، سپس ای موسی! بر اساس تقدیر الهی [برای انتخاب شدن به مقام پیامبری اینجا] آمدی.

در این آیات چند نکته درباره ویژگی های خواهر حضرت موسی علیه السلام دیده می شود که در ادامه می خوانیم:

1. بانویی رشد یافته
از مجموع این آیات بر می آید که خواهر موسای نبی به مرحله ای از رشد رسیده که در راستای تحقق برنامه های خداوند به کار گرفته می شود. او عامل بازگشت یکی از رسولان اولوا العزم به پیشگاه مادرش برای ارتزاق از شیر پاک و حلال می شود. مضاف بر اینکه آن خانواده، خود اهل رشد و تعالی بودند، همچنان که در همین آیات می خوانیم «وَ أَوْحَیْنا إِلی أُمِّ مُوسی»؛ یعنی ما به مادر موسی علیه السلام وحی کردیم که نشان می دهد مادر بزرگوارشان با وحی (هرچند درجات پایینش) سر و کار داشتند.

2. تربیت یافته مکتب وحی
مسئله دیگری که از آیات سوره قصص و طه برداشت می شود، این است که خواهر موسی علیه السلام تربیت یافته مکتب وحی است و این تربیت را در اطاعت پذیری از مادر بزرگوارشان و قرارگیری در مسیر خواست خداوند به وضوح مشاهده می کنیم.

3. رفع کننده نگرانی از حریم اهل بیت
ویژگی دیگری که درباره خواهر حضرت موسی علیه السلام دیده می شود، رفع نگرانی از حریم خانواده است. او ضمن آنکه از مادر جهت انجام مأموریتی ویژه اطاعت می کند، به گونه ای عمل می کند که سبب رفع نگرانی از حریم مادر خانواده شود. از این جهت با کیاست و درایت مأموریتش را به پایان می رساند.

4. حضور در صحنه های حساس اجتماعی
خواهر موسی علیه السلام در مواقع ضروری و آنجا که احساس می کند خدا رضایت دارد، وارد صحنه اجتماعی می شود و مأموریت خود را ضمن حفظ حجب و حیا، به خوبی به سرانجام می رساند.

نتیجه آنکه خواهر بزرگوار حضرت موسی علیه السلام نمونه بانویی است که جمیع خوبی ها را در خود دارد و در اصل باید گفت او کسی است که در خانواده ای مطهر رشد یافت و به تربیت های خداوند بها داد و در حریم خدا به کار گرفته شد. او وقتی می خواهد فرعون را به خانواده خود توجه دهد، به دو ویژگی اشاره می کند: کفالت و ناصح بودن: «هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَىٰ أَهْلِ بَیْتٍ یَكْفُلُونَهُ لَكُمْ وَهُمْ لَهُ نَاصِحُونَ». یعنی آیا شما را به خانواده ای راهنمایی کنم که هم او را به کفالت می گیرند و هم ناصحش هستند. این مسئله نشان دهنده نکته ای تربیتی در حریم خانواده موسی علیه السلام است.

حال به این نسبت باید دید حضرت زینب سلام الله علیها چه ویژگی هایی دارد. به طوری طبیعی او رشد یافته تر است، تربیت یافته مکتب وحی در پرتو امامت 6 معصوم از رسول خدا صلی الله علیه و آله تا امام سجاد علیه السلام است، رفع کننده نگرانی از حریم خانواده است و در صحنه های اجتماعی آنجا که خداوند و خلیفه خدا رضایت دارد، حضور می یابد و مأموریت خویش را به بهترین نحو به سرانجام می رساند. او زمانی که مأموریت می یابد با برادر و امامش راهی آزمونی سخت  شود، فرزندانش را با خود همراه و آن ها را فدای امام عصر خویش کرده و ضمن صبری که در سوگ خاندان مطهرش پیشه می کند، مأموریت خویش در راستای ابلاغ پیام عاشورا را به پایان می رساند.

یادداشت: سعید شیری