امام حسن (ع) ؛ خطیبی ماندگار در تاریخ

به گزارش واحد خبری کانون شیفتگان حضرت قائم (عج) به نقل از حوزه ، نجمه‌ صالحی، نویسنده و پژوهشگر حوزوی در یادداشتی به مناسبت ولادت امام حسن (ع) آورده است:

در شب پانزدهم ماه مبارک رمضان سال سوم هجری، نخستین پسر علی و فاطمه علیهما السلام متولد شد. بعد از ولادتش، جد بزرگوارش در گوش راستش اذان و در گوش چپش اقامه گفت. هم وزن موی سرش، نقره به مستمندان داد و نام او را "حسن" گذاشت و این نام در جاهلیت سابقه نداشت. او یکی از مصادیق آیه مودّت، آیه مباهله و حاضر در بیعت رضوان بود.

پس از شهادت پدر، امامت و ولایت امت به او انتقال یافت. در شرایطی امامت را به عهده گرفت که دشمنش، معاویه، با پشتیبانی نظام اشرافی، امکانات وسیعی در اختیار داشت و در اندیشه نابودی آموزه‌های اسلامی بود. توانسته بود با نیرنگ به نام دین بر مردم حکومت کند و هر آنچه را که او می‌گفت جزء دین می‌شمردند و تبعیت می‌کردند تا آنجا که او نماز جمعه را در روز چهارشنبه خواند و احدی به معاویه اعتراض نکرد.

امام حسن مجتبی علیه‌السلام با توجه به شرایط زمانه‌اش، سیاست تثبیت و کنترل اوضاع را در پیش گرفت، حداقل شش نامه خطاب به معاویه نگاشت که در کتاب مکاتیب الائمه* آمده است. همچنین خطابه‌هایی از امام ثبت شده است به عنوان نمونه، معاویه در مجلسی پس از تحمیل صلح بر حضرت، برای اینکه بخواهد شأن امام حسن علیه‌السلام را در بین مردم بکاهد، ایشان را دعوت به خطابه کرد و چون "عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد" امام علیه‌السلام چنان خطبه‌ای ایراد نمودند که در صفحات تاریخ به یادگار مانده است.

صلح امام حسن علیه‌السلام یکی از اقدامات مهم ایشان در جهت تثبیت شرایط بود اما اطرافیان متوجه اهمیت موضوع نشدند و با الفاظی نامناسب در صدد بی‌احترامی برآمدند تا جایی که امام گفت: "من نیز به خاطر صلحی که با معاویه کردم، از طرف کسانی که علت این امر را نمی‏دانستند و نسبت به آن جاهل بودند، مورد غضب واقع شدم و اگر من صلح نمی‏کردم معاویه یک نفر شیعه در روی زمین باقی نمی‏گذاشت مگر این که همه را می‏کشت."

در برخی منابع تاریخی عصر عباسی نسبت‌ ناروایی به وجود نازنینش زدند که ریشه در خصومت خلفای عباسی با او به دلیل قیام‌های حسنیان دارد و در احادیث و اسناد تاریخی معتبر قبل از دوره عباسی، اثری از این اتهام به چشم نمی‌خورد!

در اغلب منابع اسلامی، القابی نظیر «حَلیم»، «کریم» و «سخیّ» و «جواد» برای او ثبت کرده‌اند.

دومین امام شیعیان کریم اهل‌بیت علیهم السلام شبیه‌ترین فرد از لحاظ ظاهری و رفتاری به پیامبر خدا(ص) بود. در تاریخ اسلام دومین شخصیتی بود که در کتب تاریخی بیشترین خطابه از ایشان ثبت شده و با اندک تأملی در محتوا و صورت ادبی خطابه‌ها، شرایط سخت و حساس دوران سبط اکبر علیه‌السلام قابل تشخیص است.

سلام بر نور خدا، کبریای سخا، روح مسیحا، راز دار آینه حُسن خدا، کریم آل طاها، یوسف زهرا، پهلوان صفین و جمل؛ صاحب وجنات محمدی، اویی که سفره‌دار مدینه‌ بود و ثروتش را همچو جده‌اش خدیجه سلام الله علیها در راه خدا صرف کرد!

منابع:

*شیخ مفید، الارشاد، ج۲، ص۵.

*ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۴۰۶ـ۴۰۷.

*مسعودی، مروج الذهب،ج ۲،ص۷۲.

*احمدی میانجی، مکاتیب الائمه، دار الحدیث‏ قم.

*سید بن طاووس،التشریف بالمنن فی التعریف بالفتن، ص۱۹۶.

*بلاذری، انساب الاشراف، ج۳،ص۶.

*یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۲۶.