رد پای واقعه غدیر در اشعار فارسی به خوبی نمایان است

به گزارش واحد خبری کانون شیفتگان حضرت قائم (عج) به نقل از مهر ، روز غدیر در نظر اهل بیت برترین و شریف‌ترین اعیاد است که در این روز برای جانشینی علی بن ابی طالب در مقام امامت پس از حضرت محمد (ص) پیامبر مسلمانان، جشن گرفته می‌شود.

در آثار شاعران فارسی زبان سده سوم تا قرن معاصر این رویداد پر افتخار به وضوح دیده می‌شود و همه شاعران برای ماندگار شدن این حادثه از زوایه‌های مختلف اشعاری سروده‌اند.

در این میان، استان بوشهر همواره مهد شعر و ادب بوده است که در آثار شاعران استان بوشهر نیز در بیت‌ها و اشاره‌های ستایش آمیزی درباره امام علی (ع) و واقعه غدیر که از مهم‌ترین وقایع تاریخ اسلام است مشاهده می‌شود.

در این زمینه با «مسعود عرب زاده» شاعر، نویسنده، پژوهشگر برجسته استان بوشهر که کتاب‌های «شمع جمع» تأثیر پیامبران و امام‌ها در ادبیات فارسی و همچنین «ایوان نجف» مجموعه شعر شاعران استان بوشهر در وصف امام علی (ع) بزودی از این شاعر روانه بازار می‌شود گفتگویی کوتاه در رابطه با امام علی (ع) در ادبیات فارسی ترتیب داده‌ایم که با هم می‌خوانیم؛

از نامورترین شاعرانی که درباره شخصیت امام علی (ع) از سده‌های سوم و معاصر شعر سروده‌اند به صورت مختصر اشاره بفرمائید؟

مسعود عربزاده گفت: در ابتدا لازم می دانم فرازی از شعر بلند دکتر سید علی موسوی گرمارودی نقل کنم: بیش از تو، هیچ اقیانوسی را نمی‌شناختم، که عمود بر زمین بایستد…!

شاعر استان بوشهر افزود: باید اشاره کنم که در آثار شاعران سده‌ی سوم و چهارم هجری، شهید بلخی و همین‌طور رودکی سمرقندی که با لقب «پدر شعر فارسی» و دیگر شاعران حافظ شیرازی نیز در بیت پایانی غزلی با مطلع حافظ اگر قدم زنی در ره خاندان به صدق، بدرقه رهت شود همت شحنه نجف» به امیرالمومنین اشاره می‌کند.

وی گفت: در دوران معاصر نیز شاعران بسیاری به ستایش امیرالمؤمنین (ع) پرداخته‌اند که مشهورترین شعر در مدح امام علی (ع)، «علی ای همای رحمت» سروده محمدحسین شهریار است و می‌توان از شاعر جریان ساز انقلاب، معلم فقید شادروان سلمان هراتی برای اولین عدالت سبز حضرت علی (ع) که در بیتی از شعر خود می‌گوید آن قسمت از زمین، که نام تو را نبَرد، همیشه یخبندان است، یاد کنم که همین ابیات مختصر که در اینجا آورده‌ام پر واضح است که در بیت‌ها و اشاره‌های ستایش‌آمیزی درباره امام علی (ع) در شاعران فارسی زبان دیده می‌شود. که آنها توانسته‌اند از گوهر وجودی همای رحمت این چشمه‌ی جوشان جاری و فرزند قرآن «نهج البلاغه» سیراب شوند.

وی بیان کرد: اخلاص شاعران به نخستین امام شیعیان در گوشه گوشه ایران در آثار شاعران در قالب اشعار مختلف کاملاً مشهود است.

امام علی (ع) به عدل و عدالت می‌شناسند چقدر شاعران از این منظر به شخصیت وجودی ایشان پرداخته‌اند؟

وی ادامه داد: امام علی (ع) برجسته‌ترین حاکم عادل شناخته‌شده است، حاکمیت آن حضرت، کاملاً با عدل آمیخته بود و هیچ‌گاه به خاطر خویشاوندی یا منافع مادی این واجب اخلاقی را کنار نگذاشت.

شاعر و نویسنده بوشهری اضافه کرد: وقتی عقیل، برادر آن حضرت از ایشان تقاضای بیت‌المال کرد، نپذیرفت. عدل و عدالت به عنوان قانونی عام و فراگیر در جهان بشریت مشخص می‌گرداند و همین روی حضرت مولانا می‌سراید: ای که تو از جاه ظلمی می‌کنی از برای خویش چاهی می‌کنی، گرد خود چون کرم پیله بر متن، گرد خود چون کرم پیله بر متن.

وی ادامه داد: از شاعران که می‌توان به آن اشاره کرد خالق بوستان و گلستان سعدی است که عدالت به معنای تقوای فردی و اجتماعی و همسازی با نظام الهی حاکم بر طبیعت می‌داند.

عربزاده بیان کرد: حکایت سلطان و شبان در بوستان گویای این نکته است که عدالت همان «وضع الشی فی موضعه» و قرار گرفتن هر کس‏ در جای ویژه خود و انجام دادن کار ویژه‌های مختصّ همان جایگاه است، به همان گونه که شبان گله را با تدبیر شبانی می‌کند، شاه نیز اگر مدبّر و عاقل است، باید رعایا و لشکریان خود را پاسبانی و تدبیر نماید.

شاعر و نویسنده بوشهری خاطرنشان کرد: سعدی از قول چوپان به شاه می‌گوید: مرا گله‏بانی به عقل است و رأی‏ تو هم گله خویش باری بپا در آن تخت و ملک از خلل غم بود که تدبیر شاه از شبان کم بود.

با توجه به اینکه شاعران بسیاری از گذشته تا امروز در استان بوشهر در وصف امیرالمومنین امام علی (ع) شعر سروده‌اند اشاره کنید؟

آقا میرزا شیخ حسین فاضل اهرمی (معتقد)، سید عبدالقاهر قاهری متخلص مدام دیری، شیخ حسین صافی دره بانی، محمد خان دشتی، مفتون بردخونی نام برد که همگی از فضلا، عالم، شاعر و نویسنده بودند و برخی مانند محمدخان دشتی از حکام بزرگ تاریخ جنوب کشور که در زمان ناصر الدین شاه در شهر خورموج حکمرانی می‌کرد محسوب می‌شود در مدح و ستایش مولای متقیان علی (ع) شعرهای برجسته و نابی سروده‌اند و شاعران معاصر نیز می‌توان به محمد حسین انصاری نژاد، اسکندر احمدنیا، حسین دارند، غلامرضا ابراهیمی، مجید عابدی، حیدر منصوری، سیدمرتضی کراماتی، علی هوشمند، سیدمحمد هاشمی‌فرد … اشاره کرد.

به مناسبت دهه ولایت و ۱۸ ذی الحجه خجسته سالروز عید غدیر خم، ایرانیان همواره جشن و مولودی خوانی را نشانه ابراز محبت به اهل بیت قرار داده‌اند و از دیرباز در تاریخ این استان فرهنگی جایگاه ویژه ای به حساب می آمده است با این مقدمه آیا آثاری از شاعران استان بوشهر در رابطه با مولودی خوانی به صورت مکتوب منتشر شده است؟

عربزاده گفت: بله. کتاب مولود نامه امیرالمؤمنین علی (ع) منسوب به ابو مخنف لوط بن یحیی ازدی از مورخان نامدار قرن دوم هجری و ترجمه حجت السلام محمد تقی موسوی از دانشمندان دشتستانی استان بوشهر در قرن سیزده هجری قمری ترجمه و توسط حسین مهتدی پژوهشگر بوشهری مورد تصحیح، تعلیق و باز نگارش دقیق علمی قرار گرفته و توسط حوزه هنری انقلاب اسلامی استان بوشهر منتشر شده است.