تعطیلات نوروزی؛ بهترین فرصت ترویج فرهنگ کتابخوانی

  به گزارش واحد خبری کانون شیفتگان حضرت قائم (عج) به نقل از حوزه ، حضور کمرنگ کتاب در سبک زندگی امروز ما که در عصر جولانِ شبکه های اجتماعی قرار داریم، یک واقعیت تلخِ فرهنگی است که البته برای جبران آن می توان راه های علاجی متناسب با اقتضائات فعلی جامعه خصوصاً ناظر به تحولات شتابان مبتنی بر فضای مجازی ارایه کرد.

لزوم بهره گیری از ظرفیت فضای مجازی برای ترویج کتابخوانی

بنابرگفته محمدصادق خرسند، فعال رسانه‌ای و پژوهشگر علوم انسانی، ترویج فرهنگ کتابخوانی در جامعه نیازمند بهره گیری حداکثری از همه ظرفیت های موجود از جمله ظرفیت عظیم فضای مجازی است.

وی در همین رابطه ابراز داشت: فضای مجازی در عین حالی که می تواند تهدیدی برای مقوله کتاب و کتابخوانی باشد از آن سو می تواند عرصه خوبی نیز تلقی شود برای معرفی کتاب ها و لذا مهم این است که نوع رویکرد ما نسبت به این قضیه چگونه باشد و ما چه استفاده ای از این ظرفیت داشته باشیم.

وی افزود: اتفاقاً در مناسبت هایی چون تعطیلات نوروزی یا فصل تابستان که بچه ها و خانواده ها فراغت بیشتری دارند، می توان از ظرفیت فضای مجازی به منظور توسعه فرهنگ کتابخوانی بهره برد و مهم این است که ذائقه مردم در این زمینه تغییر کرده و نوروز و دیگر ایام تعطیل فقط منحصر به طبیعت گردی و یا دید و بازدیدهای مرسوم خانوادگی نشود و فرصتی هم برای مطالعه کتاب های پرمحتوا و سودمند اختصاص داده شود.

خرسند همچنین خاطرنشان کرد: متأسفانه میانگین سرانه مطالعه در کشور ما پایین‌تر از سطح و میزانی است که بتوان به آن افتخار کرد و آن را در شأن یک جامعه فرهنگی با سابقه چندهزارساله دانست.

وی گفت: در این میان، آنچه مهم و بایسته است این که باید علت این مساله به درستی تبیین شده و به خصوص این که راهکارهای حل مشکل مورد توجه ویژه قرار گیرد.

شاخصه ای برای سنجش توسعه فرهنگی جوامع

این فعال رسانه ای و فرهنگی ادامه داد: هر چند که در زمانه کنونی به دلیل رشد تکنولوژی، انسان امروزی به منابع مطالعاتی دیگری به جز کتاب و مطبوعات نظیر اینترنت برای برآورده کردن نیاز اطلاعاتی خود پناه بُرده و می‌بَرد اما بد نیست بدانیم با این وجود، مصرف سرانه کاغذ یکی از شاخص‌های مهم توسعه در جهان به شمار می‌رود، به گونه ای که در کشورهای ژاپن و آمریکا این میزان در حدود ۲۲۰ کیلوگرم است در حالی که در کشور ما این رقم شاید به زحمت به ۱۴، ۱۵ کیلو برسد!

وی بیان داشت: دلیل این مسأله اگر چه به اعتقاد جامعه ‌شناسان حکایت از قدرت فرهنگ شفاهی در مقایسه با فرهنگ مکتوب در کشور ماست اما با این حال این واقعیت را هم نمی توان نادیده گرفته که بحث کتاب و کتاب‌خوانی هنوز برای بخش عمده مردم ما به عنوان یک ضرورت در زندگی اجتماعی مطرح نیست چه آنکه اگر این مقوله به‌اندازه مباحثی چون ورزش، تفریحات، تغذیه، بهداشت و... در زندگی توده‌های مردم از اهمیت لازم برخوردار می‌بود، بی هیچ تردیدی فرهنگ مطالعه در جامعه ما بیش از این ها توسعه یافته بود.

اهمیت نهاد خانواده در ترویج فرهنگ مطالعه

خرسند همچنین گفت: در کنار رسانه و نهاد آموزشی، خانواده عامل بسیار مهمی در راستای ایجاد عادت به مطالعه و ترویج فرهنگ کتابخوانی است چه آن که محیط و شرایط خانواده، روش تربیتی و آموزشی والدین، طرز تفکر و نگرش آنان در رابطه با مطالعه و کتابخوانی، وجود کتب و نشریات قابل دسترس و همچنین سطح اقتصادی و پایگاه اجتماعی خانواده، نقش بسزایی در تقویت عادات مطالعه و کتابخوانی دارد.

ترویج فرهنگ کتابخوانی؛ رسالتی کلیدی و تاریخی

به اعتقاد حجت الاسلام و المسلمین محمدعلی لیالی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی به منظور آشتی مردم با کتاب و کتابخوانی باید به سمت ساده و مختصرنویسی برویم و چنانچه کتاب های خوبی در این زمینه نگاشته شود می توان در فرصت هایی چون تعطیلات نوروزی از طریق رسانه ها به معرفی آن ها پرداخت.

وی با اشاره به این که مقوله کتاب و کتاب خوانی سابقه دیرینه ای به اندازه تاریخ بشریت دارد، افزود: همان طور که می دانیم خداوند متعال در قرآن کریم به کتاب و قلم، سوگند یاد کرده و این نشان از جایگاه والای کتاب در ادیان توحیدی به خصوص دین مبین اسلام دارد.

وی با بیان این که از این منظر حاکمیت اسلامی باید در جهت ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه بکوشد، گفت: در حال حاضر آمار و ارقامی که نسبت به سرانه مطالعه و کتاب خوانی ارایه می شود چندان مناسب و در شان نظام و حاکمیت دینی نیست و لذا این مساله می طلبد که متولیان و مسئولان مرتبط با کتاب و کتاب خوانی مثل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ادارات تابعه، همت و تلاش بیشتری از خود نشان دهند.

این محقق و پژوهشگر حوزوی با تأکید بر لزوم بهره گیری از فرصت های تقویمی همچون بازه زمانی نوروزی در راستای معرفی کتاب های خوب به افراد جامعه ابراز داشت: یکی از مشکلات اساسی این است که متاسفانه بسیاری از کتاب ها متناسب با ذوق و نیاز جامعه تولید و منتشر نمی شود، چنان که به تعبیر برخی کارشناسان، کتاب ها، کتاب های اهل قلم است نه کتاب های اهل امت و ملت بخصوص در عرصه مباحث دینی و فرهنگ دینی که این مساله بیشتر مشهود می باشد.

وی همچنین خاطرنشان کرد: از این حیث لازم است که ما به سمت ساده نویسی، مختصر نویسی در نگارش کتاب حرکت کرده و آثاری تولید و عرضه کنیم که جذاب و همه فهم باشد. بسیاری از کتاب های تخصصی برای افراد متخصص اهل فن نیاز است اما همین ها را می توان صورت ساده و مختصر برای عموم جامعه به ویژه نسل جدید بیان کرد.