فضیلت زیارت امامزادگان و صالحان/سخن امیرالمومنین(ع) با اهل قبور

به گزارش واحد خبری کانون شیفتگان حضرت قائم (عج) به نقل از شبستان ، به مناسبت فرا رسیدن دهه کرامت که پنجمین روز از آن از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی «روز تجلیل و بزرگداشت امامزادگان و بقاع متبرکه» نامگذاری شده است، در گفت وگویی با دکتر سیدمحسن میرباقری، استاد علوم قرآن و حدیث، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید رجایی و رییس موسسه نورالمجتبی(ع)، اهمیت زیارت ائمه اطهار(ع) و امامزادگان را بررسی کرده ایم که در ادامه بخش اول آن را می خوانید:

دکتر سید محسن میرباقری با اشاره به اینکه مسئله زیارت بسیار بااهمیت است به حدی که در روایات، بابی در این زمینه و در قرآن کریم نیز آیاتی وجود دارد، اظهار کرد: برای بحث پیرامون این موضوع روند عام به خاص را بررسی می کنیم که در گام اول، زیارت برادران دینی و اهل ایمان مطرح است و در روایت آمده که پیامبر اکرم(ص) می فرمایند: «فردی که به دیدار برادر دینی خود برود و قصد زیارت برادر دینی خود را تنها داشته باشد «من زارَ أخاهُ المؤمنَ إلى مَنزِلِهِ لا حاجَةً مِنهُ إلَيهِ كُتِبَ مِن زُوّارِ اللّه ِ» ، این فرد از زائران خداوند به حساب می آید و «و كانَ حَقيقا على اللّه ِ أن يُكرِمَ زائرَهُ » و بر خدا واجب است كه زائر خود را گرامى دارد.»

وی ادامه داد: همچنین امیرالمومنین امام علی(ع) فرموده اند: «زُورُوا في اللّه ِ و جالِسُوا في اللّه ِ، و أعطُوا في اللّه ِ و امنَعُوا فِي اللّه ِ، زايِلُوا أعداءَ اللّه ِ و واصِلُوا أولياءَ اللّه ِ؛ براى خدا ديدار كنيد، براى خدا همنشينى كنيد، براى خدا بخشش كنيد و براى خدا از دهش خوددارى ورزيد. از دشمنان خدا ببريد و با دوستان خدا پيوند زنيد» که این روایت در کتاب «غررالحكم» آمده است.

ملاقات با برادران دینی دلتنگى را رفع و عقل را بارور مى کند

میرباقری با بیان اینکه امام باقر(ع) می فرمایند: «تَزاوَرُوا في بيوتِكُم فإنّ ذلكَ حَياةٌ لِأمرِنا ، رَحِمَ اللّه ُ عَبدا أحيا أمرَنا؛ در خانه هايتان از يكديگر ديدار كنيد، زيرا اين كار امر ما را زنده مى كند. رحمت خدا بر آن بنده اى كه امر ما را زنده كند.»، تصریح کرد: در ثمرات دیدار برادران دینی در روایتی از امام جواد(ع) داریم که «مُلاقاةُ الإخوانِ نُشْرَةٌ و تَلقيحُ العَقلِ، و إن كانَ نَزْرا قَليلاً؛ ملاقات با برادران، موجب رفع دلتنگى و سبب بارورى عقل مى شود، هر چند اندك و كوتاه باشد».

اهمیت صله ارحام و ملاقات با پدر و مادر

کارشناس معارفی رسانه ملی با بیان اینکه در این مرحله زیارت، دیدار و زیارت ارحام در مرتبه بالاتری قرار دارد و حتی بالاتر از آن صله رحم و دیدار با پدر و مادر مورد تاکید قرار گرفته است، گفت: در روایتی از پیامبر اکرم(ص) آمده: «صِلُوا ارْحامَکُمْ وَ لَوْ بِالسَّلامِ ؛ صله رحم كنيد، گر چه با يك سلام» یا در حدیث دیگری، ایشان می فرمایند: «نَظَرُ الوَلَدِ إلى والِدَيهِ حُبّا لَهُما عِبادَةٌ، نگاه محبت آمیز فرزند به پدر و مادرش عبادت است.» بنابراین، مشاهده می شود که دیدار و زیارت دیگران هرچه بالاتر می آید از برادران دینی، ارحام و پدر و مادر دارای اهمیت بیشتری می شود.

وی با بیان اینکه یک باب دیگر زیارت، دیدار و ملاقات با عالمان است، ابراز کرد: در حدیثی از ائمه اطهار(ع) داریم (برای اولین بار بنده این حدیث را از مرحوم آیت الله حق شناس شنیدم) که «۵ چیز نورانیت قلب می آورد: نماز شب، قرائت قرآن، دوام در ذکر خدا، رفت و آمد به مساجد و هم نشینی و مصاحبت با علما»، به این معنا که دیدار و ملاقات با علمای دین نورانیت را به همراه می آورد.

میرباقری با بیان اینکه از تمام این موارد بالاتر، زیارت اولیاء خداوند است، تاکید کرد: زیارت پیامبر اکرم(ص)، حضرت زهرا(س)، امیرالمومنین امام علی(ع) و 11 امام پس از ایشان علیهم السلام، بسیار ویژه است و پس از آن بزرگواران، زیارت امامزادگان از مقام و جایگاه ویژه ای برخوردار است.

مدیر مسئول مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت نورالمجتبی علیه السلام با بیان اینکه در شرایط کنونی که ائمه اطهار(ع) نیستند و امام زمان(عج) نیز غایب اند، زیارت قبور امامزادگان دارای اهمیت است، افزود: زیارت قبور مومنین دارای فضیلت است و همانطور که نسبت به دیدار مومنان سفارش شده باید پس از مرگ نیز آنان را دیدار کنیم و به زیارت قبور آنها برویم و سفارش شده است که عصر پنجشنبه ها به قبرستان بروید و قبور مومنین و ارواح آنان را زیارت کنید که آنان شمارا می بینند و خوشحال می شوند.

ثواب دیدار با صالحان، برابر با زیارت ائمه اطهار(ع) است

وی با بیان اینکه زیارت قبور صلحا در آموزه های دینی بسیار سفارش شده است، گفت: در حدیثی از امام صادق(ع) در صفحه 359 از جلد 74 کتاب «بحارالانوار» آمده است: «مَنْ لَمْ یَقْدِرْ عَلَی زِیَارَتِنَا فَلْیَزُرْ صَالِحِی مَوَالِینَا یُکْتَبْ لَهُ ثَوَابُ زِیَارَتِنَا؛ هر کس نتواند به دیدار ما آید، دوستان صالح ما را دیدن کند که ثواب زیارت ما برایش نوشته شود».

میرباقری با بیان اینکه از امیرالمومنین(ع) نقل است: «زُورُوا مَوتاكُم؛ فإنّهُم يَفرَحُونَ بِزِيارَتِكُم و لْيَطلُبِ الرَّجُلُ حاجَتَهُ عِندَ قَبرِ أبيهِ و اُمِّهِ بعدَ ما يَدعُو لَهُما، اموات خود را زيارت كنيد، زيرا آنان از ديدار شما خوشحال مى شوند؛ انسان بايد بعد از آن كه بر سر قبر پدر و مادر خود برايشان دعا كرد، حاجت خود را[از خدا] بخواهد.»؛ یعنی یک فرد با حضور بر سر قبر پدر و مادر و توسل به آنها، می تواند حاجت بگیرید و طلب مغفرت کند تا ان شاء الله خداوند حاجت او را برآورده کند.

سخن امیرالمومنین(ع) با اهل قبور

استاد علوم قرآن و حدیث اضافه کرد: امیرالمومنین امام علی(ع) زمانی که از کنار قبرها عبور می کردند، سلام می دادند و می فرمودند «السَّلامُ علَيكُم يا أهلَ القُبُورِ، أنتُم لَنا سَلَفٌ و نَحنُ لَكُم خَلَفٌ، و إنّا إن شاءَ اللّه ُ بِكُم لاحِقُونَ؛ سلام بر شما اى خفتگان گور. شما رفتيد و ما مانديم و اگر خدا بخواهد به شما خواهيم پيوست.» و در ادامه می فرمودند: «أمّا المَساكنُ فَسُكِنَتْ، و أمّا الأزواجُ فَنُكِحَتْ، و أمّا الأموالُ فَقُسِّمَتْ، هذا خَبَرُ ما عِندَنا، فَلَيتَ شِعرِي ما خَبَرُ ما عِندَكُم ؟ ـ ثُمّ قالَ : ـ أما إنَّهُم إن نَطَقُوا لَقالوا : وَجَدنا التَّقوى خَيرَ زادٍ؛ در خانه ها[ى شما ]ديگران مى نشينند و همسرانتان ازدواج كرده اند و اموالتان تقسيم شده است. اين خبرى است كه ما داريم. كاش مى دانستم شما چه خبر داريد؟» آن گاه فرمودند: «بدانيد كه اگر آنها زبان داشتند مى گفتند: ما تقوا را بهترين ره توشه يافتيم.» این روایت در جلد 78 کتاب «بحارالانوار» آمده است.

وی در پایان این بخش از سخنان خود خاطرنشان کرد: زیارت قبور مومنین، علما و در نهایت امامزادگان نیز دارای اهمیت و جایگاه بالایی است که معمولا در کنار مضجع امامزادگان، قبور مومنین و صلحا نیز وجود دارد و بطور مثال در کنار حرم حضرت معصومه(س)، مراجع عظام از جمله آیت الله بروجردی، آیت الله بهجت و ... مدفون هستند.